توسعه فضای سبز با بازچرخانی آب و فرهنگسازی
به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «صدایماشکید»، شهر بندری چابهار در سالهای اخیر بهواسطهی توسعهی منطقه آزاد، گسترش فعالیتهای عمرانی و افزایش جمعیت، بیش از هر زمان دیگری در مرکز توجه قرار گرفته است. اما این رشد سریع، مسئولیتهای جدیدی از نگهداری فضای سبز و مدیریت پایدار منابع آبی گرفته تا ساماندهی پسماند، کنترل حاشیهنشینی و مقابله با بحرانهایی همچون آبگرفتگی و سیلاب بر دوش مدیریت شهری گذاشته است.
در همین راستا، خبرنگار پایگاه خبری «صدایماشکید» به گفتگوی تفصیلی با مرتضی اسلامی، معاون خدمات شهری شهرداری چابهار پرداخته تا از جزئیات برنامهها، چالشها و رویکردهای نوین این مجموعه در حوزههای مختلف خدمات شهری، فضای سبز و مدیریت بحران بیشتر آگاه شویم.
شهرداری چابهار در سالهای اخیر اقدامات قابل توجهی برای توسعه فضای سبز شهری انجام داده است. آیا در انتخاب گونههای گیاهی و طراحی منظر شهری، رویکرد خاصی دارید؟
بر اساس طرح جامع شهر که بهعنوان سند راهبردی شهرداری محسوب میشود، ۱۵۶ هکتار فضای سبز شهری و بوستانها برای شهر پیشبینی شده است که از این میزان، تاکنون حدود ۵۴ هکتار آن احیا و در حال بهرهبرداری است.
در انتخاب گونههای گیاهی تلاش کردهایم بیشتر از گیاهان بومی استفاده کنیم؛ گونههایی که با اقلیم، نوع خاک و کیفیت آب چابهار سازگاری کامل دارند. همچنین در مناسبتهای مختلف طرح «توزیع رایگان نهال مثمر» را اجرا کردیم که استقبال گستردهای از سوی شهروندان صورت گرفت.
اما یکی از چالشهای اساسی ما در نگهداری فضای سبز، موضوع آب پایدار است. بحران آب این روزها مسئلهای جهانی است و ما نیز در شهرداری چابهار سعی کردهایم سهمی در مدیریت منابع آبی داشته باشیم. بر همین اساس، پروژه استفاده از پساب تصفیهشده و بازچرخانی آن برای آبیاری فضای سبز شهری کلنگزنی شد. این پروژه طی ۶ ماه آینده وارد چرخه بهرهبرداری میشود.
پیشتر نیز ۱۴/۵ کیلومتر شبکه آبیاری قطرهای در شهر اجرا کردهایم که نقش مهمی در صرفهجویی آب دارد. خط انتقال پساب فعلاً در دست احداث است و با تکمیل آن، آبیاری فضای سبز از آب شرب جدا خواهد شد که گامی بسیار مهم در توسعه پایدار شهری است.
شهرداری چه برنامههایی برای افزایش مشارکت شهروندان و فرهنگسازی دارد؟
فرهنگسازی کلید موفقیت در هر پروژه شهری است. پیشنهاد ما ایجاد «خانه فرهنگ» در هر محله بوده است؛ مکانی برای آموزش، اطلاعرسانی و ترویج رفتارهای صحیح شهروندی. این طرح در چند محله از جمله بازار قدیم، شیریها و اسلامآباد کلید خورده است.
در این خانههای فرهنگ، موضوعاتی مانند مدیریت پسماند، بهداشت محیط، ایمنی شهری و حتی آموزشهای ترافیکی توسط دستگاههای مرتبط آموزش داده خواهد شد.
برای مثال در بحث تفکیک زباله از مبدأ، گروه هدف ما عمدتاً کودکان هستند. ما بر این باوریم که آموزش از سنین پایین باعث نهادینهشدن این فرهنگ میشود. به همین دلیل طرحهای تشویقی مانند اهدای اسباببازی، لوازمالتحریر یا نوشتافزار برای کودکان اجرا میکنیم. همچنین شهروندانی که در زمینه مدیریت پسماند فعال بودند، با برگزاری مسابقه فیلم کوتاه مورد تقدیر قرار گرفتند. جوایزی نیز به بهترین آثار اهدا شد. این فعالیتها در کنار توزیع مواد شوینده و اقلام بهداشتی ترویجی ادامه دارد و باعث مشارکت بیشتر مردم در حفظ نظافت شهر شده است.
چابهار با وجود ظرفیتهای فراوان، همچنان با پدیده حاشیهنشینی مواجه است. شهرداری چه اقداماتی در این زمینه داشته است؟
بله حاشیهنشینی یکی از چالشهای مهم چابهار است. بخشی از این مسئله به دلایل اقتصادی از جمله کمبود شغل و مهاجرت از روستاها مرتبط است. دولت در این حوزه اقدامات خوبی از طریق «ستاد بازآفرینی شهری» انجام داده و محلاتی مانند مرادآباد و عثمانآباد بهعنوان نقاط هدف تعیین شدهاند.
در این محلات، پروژههایی مانند بهسازی راهها، جدولگذاری، آسفالت و ایجاد دسترسیهای شهری با مشارکت شهرداری آغاز شده است. اما باید پذیرفت که حاشیهنشینی تبعات خاص خود را دارد؛ از جمله بروز جرایم خرد، آتشسوزیهای مکرر و استفاده از مصالح غیراستاندارد در ساختوسازها.
بر اساس گزارش همکاران ما، به طور میانگین روزانه ۶ تا هفت مورد حریق در سطح شهر، بهویژه در مناطق حاشیهنشین رخ میدهد. ضعف زیرساختها و تجهیزات ایمنی از دلایل اصلی این مسئله است. برای کاهش زمان واکنش نیروهای آتشنشانی، یکی از خودروهای امدادی در میدان فرمانداری مستقر شده تا در مواقع ترافیک بتواند سریعتر به محل حادثه برسد.
از سوی دیگر، سرقت تجهیزات و شبکه برق نیز از موضوعاتی است که تا حدی از نواحی حاشیهای ناشی میشود. بخشی از این مسئله به فعالیت کارگاههای غیرمجاز ضایعات مربوط است که در درازمدت باید با برنامهریزی و اشتغالزایی ساماندهی شوند.
با توجه به اقلیم خاص و بارندگیهای شدید، رویکرد شهرداری برای مهار و مدیریت این شرایط چیست؟
درست است، چابهار بهدلیل موقعیت جغرافیاییاش، گاهی بارشهای بسیار شدید و ناگهانی را تجربه میکند. اما یکی از ویژگیهای مثبت این شهر، توپوگرافی طبیعی آن است. به لحاظ شیب و مسیرهای طبیعی آب، شهر بهگونهای شکل گرفته که سیلابهای شهری به سرعت تخلیه میشوند. ممکن است در اثر یک بارندگی نیمساعته، خیابانها و معابر پر از آب شوند، اما معمولاً کمتر از یک ساعت بعد اثری از آب در سطح شهر باقی نمیماند. این یکی از امتیازات مهم چابهار است که باعث میشود پدیده آبگرفتگی ماندگار نداشته باشیم.
با این حال، ما به صورت ساختاری نیز برای پیشگیری از آبگرفتگی در حال اقدام هستیم. در شهرداری چابهار سندی جامع برای مدیریت روانآبها و اصلاح هندسی معابر تهیه شده است. همکاران ما در حوزه عمران و شهرسازی بهصورت جدی روی این موضوع کار میکنند. به عنوان نمونه، یکی از نقاط بحرانی ما در گذشته، بلوار صیاد بود که با اجرای طرح مشترک میان شهرداری و سازمان بنادر و دریانوردی، مشکل آبگرفتگی آن بهطور کامل برطرف شد.
در بخش بالادست شهر، پروژه دیوارهسازی مسیرهای آبریز در حال اجراست که با استفاده از اعتبارات ستاد مدیریت بحران کشور تأمین اعتبار شده است. اکنون نیز در محدوده بلوار شهید ریگی و خیابان دریا عملیات اجرایی توسط پیمانکاران در حال انجام است تا هدایت روانآبها به مسیرهای تعیینشده به شکل استاندارد انجام گیرد.
اما باید توجه داشت که مقابله با آبگرفتگی فقط به زیرساخت محدود نمیشود؛ بخش مهمی از آن مدیریت لحظهای در زمان بحران است. بر همین اساس، تیمهای عملیاتی شهرداری به محض صدور هشدار از سوی سازمان هواشناسی، موظفاند در نقاط بحرانی مستقر شوند. تجهیزات تخلیه آب، پمپها و ماشینآلات لازم آمادهباش دارند.
قبل از شروع فصل بارندگی، لایروبی تمامی کانالها و مسیرهای انتقال آب انجام میشود تا هرگونه مانع احتمالی برطرف گردد.
آیا مناطق حاشیهای نیز در معرض خطر آبگرفتگی هستند؟
بله، یکی از دغدغههای جدی ما، روستاهای پیوسته به شهر و حریم حاشیهای چابهار است. برای مثال، روستای کمپ، مرادآباد و نواحی نزدیک مرادآباد از جمله مناطقی هستند که برخی تصرفات غیرمجاز در بستر رودخانه یا مسیرهای طبیعی آب در آنها انجام شده است. این تصرفات حتی اگر ناآگاهانه بوده باشند در زمان بارندگی خطرناک هستند، زیرا آبراههها را مسدود میکنند.
در این شرایط، نیروهای شهرداری بهصورت فوری وارد عمل میشوند و ساکنان نقاط پرخطر را به سالنهای اسکان اضطراری منتقل میکنند تا جان مردم در معرض خطر نباشد. البته این جابهجاییها موقتی است و پس از پایان بحران، شهروندان به مناطق خود بازمیگردند.
با این حال، ما معتقدیم راهحل پایدار، جلوگیری از ساختوساز در بستر و حریم رودخانههاست. به همین دلیل فهرست کامل این تصرفات تهیه و به فرمانداری، شهردار، اعضای شورای شهر و اداره آب منطقهای ارائه شده تا برنامهای برای جابجایی تدریجی ساکنان و آزادسازی بستر رودخانهها تدوین شود.
شهرداری چابهار علاوه بر مدیریت جاری شهر، رویکرد پیشگیرانهای هم در مدیریت بحرانها دارد؟
دقیقاً همینطور است. ما تلاش میکنیم حتی در مواجهه با بحرانهایی مانند سیلاب، رویکردی علمی و آیندهنگر داشته باشیم. هدف ما «مدیریت هوشمند شهری» است؛ شهری که نهتنها در روزهای عادی، بلکه در شرایط بحرانی هم ایمن و کارآمد باشد.
به عنوان سخن پایانی، چشمانداز شما برای آینده خدمات شهری چابهار چیست؟
چابهار شهری در حال رشد و پر از ظرفیت است. هدف ما ایجاد شهری زیستپذیر، سبز و ایمن برای همه شهروندان است. با اتکا به همکاری مردم و دستگاههای اجرایی، امیدواریم در آینده نزدیک شهر چابهار الگویی برای مدیریت پایدار شهری در جنوب شرق کشور باشد.
انتهای خبر/
ارسال دیدگاه
انتشار یافته : 0