میراث‌داران مرز و فرهنگ در حصار محرومیت
به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، در دل کوه‌های سترگ و صعب‌العبور شهرستان مهرستان، زندگی عشایری جریان دارد؛ مردمانی که قرن‌هاست با دامداری، تولید لبنیات و صنایع‌دستی، بخش مهمی از اقتصاد و امنیت محلی را بر دوش داشته‌اند و حافظ مرزهای شرقی کشور بوده‌اند. این مردم، حاملان فرهنگی غنی و اصیل بلوچستان هستند؛ از موسیقی و لباس‌های سنتی گرفته تا صنایع دستی و آیین‌های محلی، همه نشان‌دهنده هویت دیرپای آنان است.
با این حال، امروز عشایر مهرستان با محرومیت‌های شدید و مشکلات بنیادین روبه‌رو هستند. نبود جاده مناسب، مدارس، برق، آب سالم و امکانات درمانی، زندگی آنان را در یک حلقه تنگ و دشوار قرار داده است. توجه نکردن به عشایر، نه تنها عدالت اجتماعی را خدشه‌دار می‌کند، بلکه امنیت و آینده فرهنگی منطقه را نیز تهدید می‌کند.
عشایر مهرستان؛ ستون‌های امنیت و فرهنگ
عشایر مهرستان نه تنها حافظان امنیت و مرزها هستند، بلکه حاملان فرهنگ غنی بلوچستان به شمار می‌روند. از موسیقی و لباس‌های سنتی گرفته تا صنایع دستی و آیین‌های محلی، همه نشان از هویت فرهنگی دیرپای این مردم دارد. با این حال، کم‌توجهی به آنان، نسل جوان را به شهرها سوق داده و به تدریج بافت سنتی و میراث فرهنگی این جامعه را در معرض نابودی قرار داده است.
روستای عشایری سرخ‌هان طاووس با جمعیتی نزدیک به ۲۵۰ نفر و ۲۰ دانش‌آموز در ۶ پایه تحصیلی، نمادی از وضعیت دشوار عشایر است. این روستا نه راه دارد، نه مدرسه مناسب و نه برق پایدار. مسیر هفت کیلومتری تا بختی به دلیل یک کیلومتر راه صعب‌العبور، بیش از سه ساعت طول می‌کشد و این مسئله زندگی روزمره مردم و حتی سلامت آن‌ها را تهدید می‌کند.
عبدالمجید دلیری، دهیار روستا سرخ‌هان طاووس در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، با تأکید بر مشکلات زندگی بیان کرد: ما در این روستا حتی ابتدایی‌ترین حقوق انسانی را نداریم. هر روز باید با سختی مسیر کوهستانی را طی کنیم. خودروهای معمولی نمی‌توانند وارد روستا شوند و تنها وانت‌های پرقدرت توان عبور دارند. ما فقط می‌خواهیم زندگی کنیم.
وی افزود: بسیاری از مردم بیمار هستند، مادران باردار باید ساعت‌ها در کوه‌ها جابه‌جا شوند. بارها پیش آمده که جان انسان‌ها به خطر افتاده است، اما هیچ‌کس پاسخگو نیست. آیا جان یک انسان این‌قدر بی‌ارزش است؟
دهیار درباره تأمین آب شرب گفت: آب را با تانکر از چشمه می‌آوریم. زمستان‌ها لوله‌ها یخ می‌زنند و می‌ترکند و تابستان‌ها آب بسیار داغ می‌شود. این وضعیت نه سلامت دارد و نه امنیت. کودکان ما با آب ناسالم بیمار می‌شوند و هیچ کمکی از سوی مسئولان دریافت نمی‌کنیم.
وی ادامه داد: اداره راهداری تنها چند بار تیغ‌زنی کرده و اداره امور عشایر هم حتی دستگاه راه‌سازی ندارد. پیگیری‌های نماینده مجلس، محمد نوردهانی، تاکنون نتیجه‌ای نداشته است. ما محروم‌ترین روستای مهرستان هستیم و فقط می‌خواهیم زنده بمانیم.
کودکانی در سایه محرومیت
در مناطق عشایری مهرستان، تحصیل کودکان به یک چالش بزرگ تبدیل شده است. بسیاری از دانش‌آموزان مجبورند کیلومترها در مسیرهای سخت و ناامن پیاده‌روی کنند تا به مدرسه برسند. در سرخ‌هان طاووس، معلم‌ها با کمبود امکانات و تجهیزات آموزشی مواجه هستند. این شرایط، آینده آموزشی این کودکان و شکستن چرخه فقر در منطقه را تهدید می‌کند.
اقتصاد عشایر؛ زندگی وابسته به دام
عشایر مهرستان عمدتاً از راه دامداری امرار معاش می‌کنند. اما خشکسالی‌های اخیر، کمبود علوفه، گرانی نهاده‌های دامی و بیماری‌های دام، معیشت آن‌ها را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. بسیاری از خانواده‌ها مجبور شده‌اند دام‌هایشان را بفروشند یا به شهرها مهاجرت کنند. این روند، نه تنها اقتصاد خانوارها بلکه امنیت منطقه را نیز تهدید می‌کند.
اقتصاد عشایر؛ زندگی وابسته به دام
عشایر مهرستان عمدتاً از راه دامداری ارتزاق می‌کنند. خشکسالی‌های اخیر، کمبود مراتع و گرانی نهاده‌های دامی معیشت آن‌ها را به شدت تهدید کرده است. بسیاری از خانواده‌ها مجبور شده‌اند بخشی از دام‌های خود را بفروشند یا به شهرها مهاجرت کنند.
این وضعیت نه تنها اقتصاد خانوارها بلکه امنیت منطقه را نیز تهدید می‌کند؛ چراکه کاهش جمعیت عشایر می‌تواند مدیریت مرزها و امنیت محلی را آسیب‌پذیر کند.
مهرستان در صف انتظار خدمات
محمد امین دهانی، بخشدار بیرک در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، درباره وضعیت روستای عشایری سرخ‌هان طاووس و دیگر مناطق عشایری مهرستان بیان کرد: مشکلات وجود دارد اما این به هیچ عنوان به معنای فراموش شدن مردم غیور عشایر شهرستان مهرستان نیست. توجه ویژه بخشداری بیرک، فرمانداری و تمامی ادارات مربوطه به این نقاط بسیار بیشتر است و تلاش‌ها برای رفع مشکلات دوچندان شده است.
وی افزود: در بخش آموزش، جهت افزایش توسعه و عدالت آموزشی، مکانی برای احداث مدرسه در سال جاری با همکاری بخشداری بیرک و اداره نوسازی استان و با حمایت فرمانداری شهرستان در دستور کار قرار گرفته و امید داریم در همین سال شاهد آغاز و پایان مدرسه در این روستا باشیم.
دهانی تصریح کرد: در حوزه جاده‌ای نیز مکاتبات و قراردادهای لازم انجام شده و در کمتر از سه روز آینده یک دستگاه بولدوزر برای رفع مشکلات مسیر روستا شروع به کار خواهد کرد.
وی افزود: روستای سرخ‌هان طاووس از جمله ۴۵ روستای بدون برق در سطح استان است و تلاش برای رفع این مشکل همچنان با جدیت ادامه دارد. در همین راستا، برای تأمین روشنایی حداقلی از پنل‌های خورشیدی استفاده شده تا مردم از این نعمت خدادادی بهره‌مند شوند.
دهانی ادامه داد: همچنین یک پمپ آب با پنل اختصاصی در روستا نصب شده است تا مردم هیچ‌گاه دچار مشکل کمبود آب شرب نشوند و همیشه به آب سالم دسترسی داشته باشند.
وی گفت: در بخش اقتصادی و دامداری، بیشترین توجه بخشداری بیرک به بخش عشایر معطوف شده و طرح‌های اقتصادی مناسبی در این زمینه ارائه شده و در دست اجرا است.
بخشدار بیرک در پایان گفت: با وجود مشکلات، اقدامات عملی و متمرکز بخشداری و ادارات مربوطه نشان‌دهنده توجه ویژه به جامعه عشایری و تلاش برای ارتقای شرایط زندگی آنان است. هدف ما این است که مردم این مناطق همانند دیگر هم‌وطنان از امکانات پایه‌ای و خدمات رفاهی بهره‌مند شوند.
زندگی عشایر مهرستان، تصویری زنده از صبوری، سخت‌کوشی و اصالت فرهنگی مردمانی است که قرن‌ها مرزهای شرقی ایران را پاسداری کرده‌اند. با این حال، فراموشی تدریجی این جامعه در برنامه‌های توسعه، زنگ خطری برای آینده فرهنگی، اقتصادی و حتی امنیتی منطقه به شمار می‌رود.
روستای سرخ‌هان طاووس تنها یک نمونه از ده‌ها روستای عشایری است که در میان کوه‌ها، با کمترین امکانات و بیشترین سختی‌ها به حیات خود ادامه می‌دهند. نبود جاده، برق، آب سالم و مدرسه، تنها مشکلات فیزیکی نیستند؛ بلکه نشانه‌ای از شکاف عمیق میان مرکز و حاشیه‌اند.
اگر توجه به این مردم صرفاً در حد وعده باقی بماند، نه‌تنها بخشی از میراث فرهنگی بلوچستان از بین می‌رود، بلکه سرمایه انسانی و اجتماعی ارزشمندی نیز از دست خواهد رفت.
رفع محرومیت از عشایر، تنها یک اقدام رفاهی نیست، بلکه گامی اساسی برای حفظ امنیت، هویت و انسجام ملی است.
انتهای خبر/
ارسال دیدگاه
انتشار یافته : 0