سیستان‌وبلوچستان گنجینه‌ای از فرهنگ و همبستگی ملی

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، سیستان و بلوچستان پهنه‌ای که در جنوب شرقی ایران گسترده شده، فراتر از تصاویر کلیشه‌ای و محدود، گنجینه‌ای از فرهنگ، تاریخ و ظرفیت‌های انسانی است.

این استان نه تنها به دلیل موقعیت جغرافیایی استراتژیک و تنوع زیستی‌اش حائز اهمیت است، بلکه به واسطه ویژگی‌های فرهنگی منحصربه‌فرد مردمانش، نقشی محوری در تقویت همبستگی ملی ایفا می‌کند.

سیستان و بلوچستان، با گستره‌ای از تاریخ، آداب، زبان‌ها و معنویات رنگارنگ، نه فقط یک استان، بلکه یک سکوی فرهنگی است که تنوع را همچون گنجینه‌ای ملی پاس می‌دارد.

این سرزمین، جلوه‌گاه این باور است که وحدت ملی نه در سایه حذف تفاوت‌ها، بلکه در پرتو فهم عمیق مرزها، تقویت پیوندهای مشترک و پذیرش ژرفای تفاوت‌ها شکوفا می‌شود.

سیستان و بلوچستان، نمونه‌ای بارز از هم‌زیستی اقوام و مذاهب مختلف است. این تنوع، نه تنها یک چالش نیست، بلکه یک فرصت برای غنای فرهنگی و اجتماعی کشور است.

در این چارچوب، سه ویژگی محوری – مهربانی، صبوری و اصالت – به‌مثابه مصالحی بنیادین در بنای وحدت اجتماعی، نقش‌آفرینی می‌کنند. این سه ویژگی، نه تنها به عنوان صفات فردی، بلکه به عنوان سازوکارهایی اجتماعی، نمایانگر آن هستند که چگونه بافت جامع فرهنگی این منطقه، با همسویی با ارزش‌های ایرانی – اسلامی، می‌تواند به پایداری و استحکام وحدت ملی یاری رساند؛ همچنین سیستان و بلوچستان، با توجه به موقعیت جغرافیایی، تاریخی و فرهنگی خود، می‌تواند نقش مهمی در تقویت وحدت ملی و تعاملات فرهنگی با کشورهای همسایه ایفا کند.

 مهربانی؛ فراتر از یک واژه، یک سبک زندگی
سارا ابراهیمیان، مسئول بسیج جامعه زنان شهرستان چابهار در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی«صدای‌ماشکید»، بیان کرد: مهربانی در سیستان و بلوچستان، تنها یک صفت اخلاقی نیست، بلکه یک رفتار عمومی و یک ارزش اجتماعی نهادینه شده است که در تمام زوایای زندگی مردم این منطقه رسوخ کرده است.

وی افزود: در بازارهای شلوغ، در مدارس کوچک روستایی، در مساجد و حسینیه‌ها و حتی در رفتارهای روزمره در فضاهای عمومی، این مهربانی به وضوح قابل مشاهده است. لبخندهای صمیمانه، کمک به نیازمندان، احترام به بزرگ‌ترها و پذیرش مهمانان، تنها نمونه‌هایی از این مهربانی هستند.

ابراهیمیان عنوان کرد: این مهربانی نه تنها در بین افراد یک قوم یا مذهب، بلکه در تعاملات بین اقوام و مذاهب گوناگون نیز به چشم می‌خورد. در استانی که تنوع قومی و مذهبی یکی از ویژگی‌های بارز آن است، مهربانی به عنوان یک چسب اجتماعی عمل می‌کند و باعث تقویت اعتماد و همبستگی بین گروه‌های مختلف می‌شود. به عنوان مثال، در مراسم‌های مذهبی و جشن‌های ملی، مردم از اقوام و مذاهب مختلف در کنار هم حضور پیدا می‌کنند و با هم به شادی و عزاداری می‌پردازند.

وی تصریح کرد: مهربانی در سیستان و بلوچستان، به ویژه در شرایط سخت و بحرانی، نمود بیشتری پیدا می‌کند. در زمان وقوع بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله، مردم با تمام توان به کمک آسیب‌دیدگان می‌شتابند و با تقسیم منابع خود، سعی می‌کنند تا از درد و رنج همنوعان خود بکاهند. این رفتارها نشان می‌دهد که مهربانی در این منطقه، فراتر از یک احساس گذرا، به یک تعهد اجتماعی تبدیل شده است.

مسئول بسیج جامعه زنان شهرستان چابهار خاطرنشان کرد: سیستان و بلوچستان با چالش‌های متعددی روبرو است. کمبود آب، خشکسالی‌های پی‌درپی، مشکلات اقتصادی و اجتماعی، تنها بخشی از این چالش‌ها هستند. اما مردم این منطقه، با وجود تمام این مشکلات، با صبوری و استقامت به زندگی خود ادامه می‌دهند و از تلاش برای بهبود شرایط ناامید نمی‌شوند. صبوری در سیستان و بلوچستان، به معنای تحمل دشواری‌ها با حفظ آرامش و امید به آینده است. این صبوری به مردم این منطقه کمک می‌کند تا در مواجهه با کمبود منابع، به دنبال راه‌حل‌های خلاقانه باشند و با همکاری و همدلی، از مشکلات عبور کنند.

ابراهیمیان افزود: یکی از جلوه‌های بارز صبوری در سیستان و بلوچستان، تحمل تفاوت‌ها و اختلافات است. در استانی که اقوام و مذاهب گوناگون در کنار هم زندگی می‌کنند، وجود اختلاف نظر و تفاوت سلیقه امری طبیعی است. اما مردم این منطقه، با صبوری و سعه‌صدر، به نظرات مخالف گوش می‌دهند و سعی می‌کنند تا از طریق گفتگو و تعامل، به راه‌حل‌های مشترک دست پیدا کنند.

اصالت فرهنگی؛ هویت و افتخار
مهرانگیز امیرزهی، مسئول کانون فرهنگی زنان بلوچ شهرستان چابهار، در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، در تبیین هویت مردم غیور مردمان این خطه بیان کرد: اصالت فرهنگی، به معنای حفظ ریشه‌های تاریخی، زبان، نمادها، آداب‌ورسوم و ارزش‌های فرهنگی است. سیستان و بلوچستان، به عنوان یکی از قدیمی‌ترین مناطق مسکونی ایران، دارای یک فرهنگ غنی و متنوع است. زبان‌های محلی و گویش‌های منطقه مانند بلوچی، سیستانی، موسیقی محلی، هنرهای دستی، غذاهای سنتی، لباس‌های محلی و آداب‌ورسوم خاص، تنها بخشی از این فرهنگ غنی هستند.

وی افزود: حفظ و پاسداشت این فرهنگ، برای مردم سیستان و بلوچستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. آن‌ها معتقدند که فرهنگ، هویت و افتخار آن‌هاست و باید آن را به نسل‌های آینده منتقل کنند. به همین دلیل، در تمام مراسم‌ها و جشن‌های خود، از نمادها و عناصر فرهنگی خود استفاده می‌کنند و سعی می‌کنند تا فرهنگ خود را زنده نگه دارند.

امیرزهی در تبیین جایگاه فرهنگ مردم سیستان و بلوچستان در همبستگی ملی گفت: اصالت فرهنگی در سیستان و بلوچستان، نه تنها به حفظ هویت جمعی کمک می‌کند، بلکه باعث تقویت همبستگی ملی نیز می‌شود. وقتی مردم یک منطقه به فرهنگ خود افتخار می‌کنند و آن را به عنوان بخشی از هویت ملی خود می‌دانند، احساس تعلق بیشتری به کشور خود پیدا می‌کنند و برای حفظ و توسعه آن تلاش می‌کنند. صبوری در سیستان و بلوچستان، ریشه در فرهنگ و تاریخ این منطقه دارد. در طول قرن‌ها، مردم این منطقه با مشکلات و چالش‌های فراوانی روبرو بوده‌اند و توانسته‌اند با صبوری و استقامت، از این مشکلات عبور کنند. این تجربه تاریخی، صبوری را به یک ارزش بنیادین در فرهنگ سیستان و بلوچستان تبدیل کرده است.

نهادهای اجتماعی؛ بستری برای انتقال ارزش‌ها
مسئول کانون فرهنگی زنان بلوچ گفت: نهادهای اجتماعی مانند خانواده، مدرسه، مساجد، رسانه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد، نقش مهمی در انتقال ارزش‌های مهربانی، صبوری و اصالت به نسل‌های آینده ایفا می‌کنند. خانواده به عنوان اولین و مهم‌ترین نهاد اجتماعی، مسئولیت تربیت فرزندان و آموزش ارزش‌های اخلاقی و فرهنگی را بر عهده دارد. مدارس نیز با گنجاندن موضوعات فرهنگی در برنامه‌های آموزشی خود، سعی می‌کنند تا دانش‌آموزان را با فرهنگ و تاریخ منطقه خود آشنا کنند.

وی افزود: مساجد و رسانه‌ها نیز با برگزاری مراسم‌ها و برنامه‌های فرهنگی، به ترویج ارزش‌های مهربانی، صبوری و اصالت کمک می‌کنند. سازمان‌های مردم‌نهاد نیز با اجرای پروژه‌های مختلف در زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، سعی می‌کنند تا به بهبود شرایط زندگی مردم منطقه کمک کنند و ارزش‌های فرهنگی را ترویج دهند.

سیستان و بلوچستان؛ الگویی برای همبستگی ملی
امیرزهی ادامه داد: سیستان و بلوچستان با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، می‌تواند به عنوان یک الگو برای تقویت همبستگی ملی در ایران مطرح شود. مهربانی، صبوری و اصالت، سه رکن اساسی این الگو هستند. با ترویج این ارزش‌ها در سایر مناطق کشور، می‌توان به تقویت اعتماد، همدلی و همبستگی بین مردم ایران کمک کرد.

وی در پایان گفت: دولت و سایر نهادهای مسئول نیز باید با حمایت از پروژه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در سیستان و بلوچستان، به بهبود شرایط زندگی مردم این منطقه کمک کنند و زمینه را برای توسعه و پیشرفت این استان فراهم کنند. با سرمایه‌گذاری در این منطقه، می‌توان نه تنها به توسعه اقتصادی آن کمک کرد، بلکه به تقویت همبستگی ملی نیز یاری رساند. در پایان، باید یادآور شد که سیستان و بلوچستان، فراتر از یک استان دورافتاده، نمادی از فرهنگ، تاریخ و تمدن ایران است. با شناخت و قدردانی از این استان و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن، می‌توان به تقویت وحدت ملی و همبستگی در ایران کمک کرد.

سیستان و بلوچستان تنها یک استان جغرافیایی نیست، بلکه نمادی زنده از فرهنگ، تاریخ و تمدن ایران به شمار می‌آید. مردمان این دیار باتکیه‌بر سه ویژگی بنیادین مهربانی، صبوری و اصالت فرهنگی، الگویی روشن از هم‌زیستی مسالمت‌آمیز اقوام و مذاهب گوناگون را به نمایش گذاشته‌اند.

این ویژگی‌ها نه‌تنها عامل انسجام اجتماعی در درون استان هستند، بلکه می‌توانند به‌عنوان سرمایه‌ای ملی در تقویت وحدت و همبستگی کل کشور ایفای نقش کنند. در شرایطی که چالش‌های طبیعی و اقتصادی همچنان این منطقه را تحت فشار قرار می‌دهند، روحیه صبوری و همکاری مردم، نشان‌دهنده ظرفیت بالای آنان برای غلبه بر مشکلات است.

از سوی دیگر، حفظ و پاسداشت اصالت فرهنگی سیستان و بلوچستان، ضمن تقویت هویت محلی، به استحکام هویت ملی نیز کمک می‌کند. همچنین حضور فعال نهادهای اجتماعی و فرهنگی، بستری مناسب برای انتقال ارزش‌های انسانی و اجتماعی به نسل‌های آینده فراهم کرده است.

بنابراین، سیستان و بلوچستان با مردمان فرهنگ‌دوست و مقاوم خود، می‌تواند به‌عنوان الگویی ارزشمند برای سایر استان‌های ایران مطرح شود. حمایت دولت و نهادهای مسئول از ظرفیت‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی این منطقه، نه‌تنها به توسعه پایدار استان منجر خواهد شد، بلکه گامی مؤثر در مسیر تقویت وحدت ملی و انسجام اجتماعی کشور خواهد بود.

انتهای خبر/