بحران خون در جوان‌ترین استان کشور
در چنین شرایطی، ظرفیت عظیم جوانان استان به‌عنوان نیرویی پویا و آماده میتواند نقطه اتکایی برای بهبود وضعیت ذخایر خونی باشد. ترویج فرهنگ اهدای مستمر و داوطلبانه خون، نه تنها جان انسان‌ها را نجات می‌دهد بلکه به سلامت فردی اهداکنندگان و حس نوع‌دوستی در جامعه نیز کمک می‌کند.
کارشناسان حوزه سلامت بر این باورند که اگر تنها درصد محدودی از جوانان این استان در بازه‌های منظم به اهدای خون بپردازند، نیاز سالانه مراکز درمانی به خون و فرآورده‌های آن تأمین خواهد شد. اهدای خون، عملی انسانی، ایمن و ضروری است که بیش از هر زمان، نیازمند عزم عمومی و فرهنگ‌سازی گسترده است.
نهم مرداد، بهانه‌ای است تا بار دیگر بر اهمیت مشارکت همگانی در امر اهدای خون تأکید شود؛ مشارکتی که میتواند با بسیج عمومی، اطلاع‌رسانی هدفمند، و بهره‌گیری از ظرفیت نهادهای مردمی، به نهضتی پایدار تبدیل گردد. در این میان، نقش جوانان، رسانه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد بسیار تعیین‌کننده است.
امروز سازمان انتقال خون، تنها یک نهاد خدماتی نیست؛ بلکه سنگر پیشگیری و نجات است. در شرایطی که استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان نیاز مداوم به خون دارند، ترویج این فرهنگ حیاتی، یک مسئولیت اجتماعی برای همه ماست.
.jpg)
ابوالحسن صفدری، مدیرکل انتقال خون سیستان و بلوچستان با اشاره به موقعیت جغرافیایی ویژه این استان در گفتگو با پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون» بیان کرد: وجود یک مسیر پروازی بین شهرهای استان خود گواهی بر وسعت و گستردگی جغرافیایی سیستان و بلوچستان است. این استان پهناور با مردمانی مهربان و شریف، ظرفیت‌های فراوانی دارد که باید برای ارتقاء سلامت عمومی، به‌ویژه در حوزه اهدای خون، بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
وی افزود: سیستان و بلوچستان در زمینه اهدای خون با چالش‌هایی خاص مواجه است که سایر استان‌های کشور ممکن است با آن روبه‌رو نباشند. یکی از این چالش‌ها، فاصله زیاد میان شهرها و پراکندگی جمعیتی است که دسترسی مردم به مراکز اهدای خون را دشوار می‌سازد.
مدیرکل انتقال خون استان ادامه داد: با وجود این چالش‌ها، سازمان انتقال خون وظیفه خود را در تأمین خون مورد نیاز مراکز درمانی به‌خوبی انجام داده است. ما افتخار می‌کنیم که تاکنون هیچ عمل جراحی در استان به‌دلیل کمبود خون لغو نشده است. این موفقیت نتیجه تلاش شبانه روزی کارکنان، اهداکنندگان خون و همکاری شبکه ملی خون‌رسانی کشور است.
صفدری با بیان اینکه یکی از مشکلات اساسی استان، تأخیر تاریخی در راه‌اندازی مراکز اهدای خون در شهرهای دارای بیمارستان است، گفت: از زمانی که مدیران استانی به این موضوع توجه ویژه داشته اند، موج جدیدی از امید برای توسعه مراکز خون در استان شکل گرفته است.
وی تصریح کرد: در حال حاضر تصمیم جدی با حمایت استاندار محترم، سازمان برنامه و بودجه و خیرین شکل گرفته تا در گام اول در شهرهایی همچون راسک، نیکشهر، دلگان و کنارک شاهد راه‌اندازی مراکز اهدای خون باشیم. این اتفاق برای نخستین‌بار در تاریخ استان در حال وقوع است.
صفدری افزود: در حال حاضر برای نخستین بار مجمع خیرین انتقال خون استان به ثبت رسیده و با اخذ مجوز فعالیت و افتتاح حساب رسمی، امکان جذب کمک‌های مردمی در راستای ساخت مراکز جدید فراهم شده است. به عنوان نمونه در شهرستان زَهک، اعتبار ساخت مرکز انتقال خون توسط خیرین محترم تهیه شده و عملیات ساخت آن به‌زودی آغاز خواهد شد.
وی با اشاره به ضرورت دوری از اقدامات نمادین و کلنگ‌زنی‌های بی‌ثمر، گفت: ما می‌خواهیم مراسم افتتاح را بر سازه‌ای داشته باشیم که واقعاً ساخته شده و آماده بهره‌برداری است. خوشبختانه با حمایتی که از سوی رئیس محترم سازمان برنامه و بودجه، صورت گرفته، این امید به‌وجود آمده که تا پایان امسال مراکز جدید در راسک، نیکشهر، دلگان و کنارک به بهره‌برداری برسند.
صفدری از برنامه‌های آینده نیز خبر داد و گفت: در گام بعدی، شهرهای مهرستان، قصرقند، فنوج، هیرمند، میرجاوه، سیب و سوران و تفتان نیز در دستور راه‌اندازی مراکز اهدای خون قرار دارند. با تحقق این امر، مردم دیگر مجبور نخواهند بود برای اهدای خون، صدها کیلومتر را طی کنند؛ مسافتی که در برخی مناطق به بیش از ۱۵۰ کیلومتر می‌رسد.
مدیرکل انتقال خون استان خاطرنشان کرد: هفته گذشته بازدید میدانی از شهرستان‌های فنوج، دلگان، راسک و نیکشهر انجام دادیم تا روند آماده‌سازی مراکز را از نزدیک بررسی و پیگیری کنیم.
حضور میدانی؛ کلید درک درست و واقعی از شرایط مردم
ابوالحسن صفدری با اشاره به بازدیدهای میدانی اخیر خود از شهرستان‌های نیکشهر و مهرستان گفت: من معتقدم باید در میدان حضور داشت و در کنار مردم بود. مدیر نباید فقط در دفتر خود بنشیند و از دور تصمیم بگیرد. حضور در شهرها، دیدن شرایط از نزدیک، لمس دمای طاقت‌فرسای ۵۰ درجه ظهر، و درک واقعیت‌های زندگی مردم، برای من بسیار ارزشمند است.
وی ادامه داد: خوشبختانه فرمانداران استان نیز دلسوز و همراه هستند و در بازدیدهایی که داشتم، شوق و علاقه آن‌ها برای راه‌اندازی مراکز اهدای خون کاملاً مشهود بود. این نگاه مثبت، انگیزه ما را برای تلاش بیشتر دوچندان می‌کند.
بیماران تالاسمی ماژور و سختی دسترسی به خدمات
مدیرکل انتقال خون استان اظهار کرد: امروز مطالبه‌گری در استان به‌وجود آمده که حاصل درد دل مردم است. در برخی شهرستان‌ها، بیش از ۱۰۰ بیمار تالاسمی ماژور وجود دارد که ناچارند برای دریافت خون به ایرانشهر یا سایر شهرها سفر کنند. این موضوع بسیار سخت و طاقت‌فرساست.
وی افزود: من آینده روشنی را پیش روی سازمان انتقال خون استان می‌بینم؛ آینده‌ای که با حمایت مسئولن و همت همکاران، به زودی رقم خواهد خورد.
صفدری در پاسخ به سوالی درباره تأمین نیروی انسانی برای مراکز جدید انتقال خون در سال جاری گفت: خوشبختانه هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد. سازمان امور اداری استخدامی کشور پس از بیان دلایل با ترمیم چارت برای استان موافقت کرده و به‌زودی ابلاغ آن انجام خواهد شد.
وی تصریح کرد: ما آزمون استخدامی را برای جایگاه‌های جدید برگزار خواهیم کرد و تأکید ما بر جذب نیروهای بومی همان مناطق است. کسی که در منطقه زندگی می‌کند، با خانواده و فرهنگ آنجا آشناست و میتواند با عشق و انگیزه خدمت کند. حضور نیروهای غیربومی در این شرایط نمی‌تواند پاسخگوی نیاز ما باشد.
زیبایی‌های نادیده استان؛ ظرفیتی مغفول برای توسعه و سرمایه‌گذاری
صفدری با اشاره به جاذبه‌های طبیعی و ظرفیت‌های پنهان استان گفت: در بازدید از شهرستان قصرقند، با صحنه‌هایی روبه‌رو شدم که باور نمی‌کردم در استان خودمان باشد. مزارع برنج، شالیزارهای گسترده و طبیعتی بکر که کمتر کسی از آن مطلع است.
وی ادامه داد: مردم استان بسیار پرتلاش و مهمان‌نواز هستند. متأسفانه بخش خصوصی آن‌طور که باید برای سرمایه‌گذاری وارد نشده و ما در این زمینه به کمک سایر سازمان‌ها نیاز داریم. به اعتقاد من، هر اداره و سازمانی در کنار وظایف اصلی‌اش، باید در معرفی ظرفیت‌های استان و جذب سرمایه و درآمد نیز نقش‌آفرینی کند.
پتانسیل انسانی بالا؛ فرصت طلایی برای ارتقاء فرهنگ اهدای خون
مدیرکل انتقال خون سیستان و بلوچستان در پایان گفت: در استانی با جمعیتی نزدیک به ۳ میلیون نفر، اگر حدود ۵۰ درصد افراد را به‌دلایل سنی یا بیماری مستثنی کنیم، یک و نیم میلیون نفر خواهتد ماند و اگر لاز هم ۵۰ درصد افراد را نادیده بگیریم .همچنان دست‌کم ۷۵۰ هزار نفر واجد شرایط اهدای خون هستند. این در حالی است که نیاز خونی استان ۱۵۰ هزار واحد است.
وی افزود: شرایط اولیه سن بین ۱۸ تا ۶۵ سال و وزن بالای ۵۰ کیلوگرم و نداشتن بیماری خاص است. اگر با نگاه واقع‌بینانه و برنامه‌ریزی صحیح جلو برویم، می‌توانیم با استفاده از این ظرفیت، نه‌تنها نیاز استان بلکه بخشی از نیاز کشور را نیز تأمین کنیم.
اهمیت اهدای خون در برابر باورهای نادرست
ابوالحسن صفدری با اشاره به چالش‌های فرهنگی و بهداشتی در زمینه اهدای خون اظهار کرد: اگر از مسائل بهداشتی و انتقال بیماری‌های ویروسی مانند HIV بگذریم، باید واقع‌بینانه به موضوع نگاه کنیم. در استانی زندگی می‌کنیم که بیش از ۳۶۰۰ بیمار تالاسمی ماژور نیازمند دریافت خون هستند. از مردم می‌پرسم: آیا حاضرید خون خود را با حجامت دور بریزید و آن را در سطل زباله یا سرویس بهداشتی رها کنید؟ در حالی‌که هر قطره از این خون،میتواند چشمان منتظر بیماران تالاسمی ماژور را شاد نماید.
وی افزود: اگر پیامبر اکرم (ص) امروز در میان ما بودند، بی‌تردید مردم را به سمت اهدای خون برای نجات جان انسانهای نیازمند به خون راهنمایی می‌کردند. خوشبختانه علمای اهل سنت و اهل تشیع استان ما امروز در این مسیر پیشگام شده‌اند، اهدای خون انجام می‌دهند و مردم را نیز به این کار دعوت می‌کنند.
نیمی از خون مصرفی استان، وارداتی از سایر استان‌ها
صفدری با بیان اینکه هنوز بسیاری از مردم از وضعیت واقعی تأمین خون در استان بی‌اطلاع هستند، گفت: امروز حدود ۴۵ تا ۵۰ درصد از خون مصرفی استان از سایر استان‌ها تأمین می‌شود. یعنی از مجموع ۱۲ هزار واحد مصرف ماهانه، حدود ۶ هزار واحد را باید از ۱۲ استان دیگر وارد کنیم. این وابستگی علاوه بر هزینه‌های سنگین، یک زنگ خطر برای استان است.
وی افزود: باید از ظرفیت رسانه‌ها، فضای مجازی و شبکه‌های خبری برای اطلاع‌رسانی گسترده به مردم استفاده کنیم. اگر مردم بدانند و آگاه شوند، بی‌شک پای کار خواهند آمد.
تلاش برای نهادینه‌سازی فرهنگ اهدای خون در میان جوانان
مدیرکل انتقال خون استان در پاسخ به پرسشی درباره راهکارهای نهادینه‌سازی فرهنگ اهدای خون، به‌ویژه در میان جوانان، گفت: ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که فضای مجازی حرف اول را می‌زند. امروز بسیاری از مردم حتی تلویزیون تماشا نمی‌کنند و اخبار را زودتر در رسانه‌های اجتماعی دنبال می‌کنند.
وی ادامه داد: یکی از اقدامات مؤثر ما راه‌اندازی کانال‌های خبری در پیام‌رسان‌های داخلی بود. از بلاگرهای فعال در استان دعوت کردیم تا از اداره بازدید کنند و حالا آن‌ها تولید محتوا می‌کنند. همچنین تیم‌های سیار ما به دانشگاه‌ها رفتند، با ورزشکاران نشست داشتیم، با سازمان ورزش و جوانان همکاری کردیم و شهرداری نیز در حوزه فرهنگی در حال طراحی دیوارنویسی‌های شهری است.
صفدری گفت: همکاری با آموزش‌وپرورش نیز آغاز شده تا بتوانیم در مدارس فرهنگ‌سازی کنیم. در برخی سازمان‌ها هم تلاش شده که اهدای خون به‌عنوان یک فعالیت اجتماعی ارزش‌گذاری شود؛ مثلاً برای معلمان در طرح رتبه بندی برای مشارکت در امور اجتماعی، امتیازاتی تعلق بگیرد.
وی افزود: اگر اهدای خون به یک افتخار در میان اقشار مختلف جامعه تبدیل شود، میتواند موجی مثبت در جامعه ایجاد کند. هیچ‌گاه ندیده‌ایم که جوان ایرانی در هنگام نیاز، نه بگوید؛ فقط باید مسیر اطلاع‌رسانی درست باشد.
استفاده از فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی در تولید محتوا
مدیرکل انتقال خون استان در ادامه با اشاره به رویکرد فناورانه سازمان گفت: امروز با افتخار اعلام می‌کنم که وارد حوزه تولید محتوای به‌روز شده‌ایم. در حال حاضر تیم روابط عمومی ما به‌صورت تخصصی در حال تولید محتواست و از هوش مصنوعی نیز در این زمینه بهره می‌گیریم.
وی افزود: شخصاً از هوش مصنوعی برای تصمیم‌سازی در برخی موضوعات استفاده کرده‌ام. گاهی یک پیشنهاد یا تحلیل از سوی ابزارهای هوش مصنوعی آن‌قدر دقیق و ارزشمند است که بر روی آن فکر می‌کنم و تصمیم‌گیری بهتری انجام می‌دهم. تولید محتوای ضعیف دیگر پاسخ‌گو نیست؛ ما باید محتوایی تولید کنیم که مردم برای تماشای آن وقت بگذارند.
آمادگی سازمان انتقال خون در بحران‌ها
در پایان این بخش، صفدری به حوادث غیرمترقبه همچون سیل، زلزله و حتی شرایط جنگی اشاره کرد و گفت: یکی از اولویت‌های سازمان انتقال خون، آمادگی برای مواجهه با بحران‌هاست. تجربه‌های گذشته نشان داده که ذخایر خونی باید به‌موقع تأمین و مدیریت شوند تا در شرایط خاص، با کمبود مواجه نشویم.
مدیرکل انتقال خون سیستان و بلوچستان گفت: در ایامی که کشور با شرایط جنگی و محدودیت‌های پروازی مواجه بود، تیم‌های سیار ما گسترش یافت و مردم نیز با درک بالا از اهمیت خون‌رسانی در آن مقطع، رکورد قابل توجهی در اهدای خون رقم زدند.
ابوالحسن صفدری افزود: در آن دوره، کارکنان ما در خط مقدم واقعاً گل کاشتند و با تلاش مضاعف، توانستیم نیاز خون بیماران را تأمین کنیم. مردم استان نیز با درک درست از شرایط، همراهی تحسین‌برانگیزی داشتند.
مردم استان حساس به وقایع اجتماعی‌اند
وی با تأکید بر نقش بی‌بدیل مردم در تحقق مأموریت‌های سازمان، بیان کرد: سازمان انتقال خون یک واسطه فیض است؛ اهداکننده‌ای که با خلوص نیت، بدون چشمداشت مالی، ارزشمندترین سرمایه وجودی‌اش را اهدا می‌کند، نشان‌دهنده فرهنگ عمیق نوع‌دوستی در جامعه ماست.
مدیرکل انتقال خون استان ادامه داد: این زنجیره محبت، از سالن اهدای خون آغاز می‌شود و در اتاق عمل و بخش بیمارستان ادامه می‌یابد؛ ما صرفاً واسطه‌ای هستیم برای رساندن این مهر به بیماران نیازمند.
فرهنگ بومی، عامل پایداری اهدای خون در بلوچستان
صفدری در خصوص سفر اخیر خود به مناطق مختلف استان گفت: مردم بلوچستان و سیستان با باورهای عمیق فرهنگی و نوع‌دوستی بالا، آماده همراهی در مسیر اهدای خون هستند. خوشبختانه این آمادگی عمومی، بازخورد بسیار مثبتی نیز برای ما به همراه داشته است.
وی افزود: پایین‌ترین میزان عوارض تزریق خون، زمانی رخ می‌دهد که خون از اهداکنندگان همان منطقه تأمین شود. لذا توسعه مراکز اهدای خون در هر شهرستان، یک ضرورت جدی است که پیگیری آن را با همکاری استاندار و مسئولان در دستور کار داریم.
صفدری در پاسخ به این سؤال که در صورت نبود محدودیت مالی، چه آرزویی برای حوزه انتقال خون دارد، گفت: ما در استان ۲۶ شهرستان داریم که متأسفانه تنها در ۶ شهرستان مرکز اهدای خون وجود دارد. از این میان، ۱۰ شهرستان دارای بیمارستان هستند اما مرکز اهدا ندارند و ۱۰ شهرستان نیز نه بیمارستان دارند و نه مرکز انتقال خون.
وی تأکید کرد: آرزوی ما این است که در همه شهرستان‌های استان، مرکز اهدای خون ایجاد شود و شاهد استقلال کامل استان از واردات خون از سایر مناطق کشور باشیم. امیدوارم این مهم در دوران مسئولیتم به ثمر بنشیند.
پیامی برای مردم و مسئولان در سالروز تأسیس سازمان
مدیرکل انتقال خون استان با اشاره به اهمیت روز نهم مرداد به‌عنوان سالروز تأسیس سازمان انتقال خون در سال ۱۳۵۳، گفت: وظیفه سازمان، تأمین خون سالم و عاری از بیماری برای تمام نیازمندان کشور است. در این روز، از همه مردم عزیز و اهداکنندگان و نیز همکاران سازمان در سراسر کشور سپاسگزاری می‌کنم.
وی در پایان خطاب به مسئولان و مردم افزود: امیدوارم با استمرار حمایت‌ها، شاهد تقویت زیرساخت‌های استان در این حوزه باشیم؛ چراکه این مشارکت، نجات‌بخش جان انسان‌هاست.
حسن بهرامیان، رئیس آزمایشگاه انتقال خون سیستان و بلوچستان، در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به مراحل آزمایش بر روی خون‌های اهدایی بیان کرد: در آزمایشگاه انتقال خون، تمامی خون‌ها تحت آزمایش‌های دقیق مورد بررسی قرار می‌گیرند. این آزمایش‌ها با روش‌های پیشرفته، از جمله سیستم‌های الکتروکِمی‌لومینسانس انجام می‌شود. هدف، اطمینان از سلامت کامل خون پیش از استفاده در مراکز درمانی است.
بهرامیان افزود: بخش سرولوژی و شناسایی گروه‌های خونی فرعی یکی از مهم‌ترین بخش‌های تخصصی آزمایشگاه ماست. با شناسایی گروه‌های نادر، می‌توانیم در شرایط اورژانسی، برای بیمارانی که دچار ناسازگاری خونی هستند، خون مناسب را تهیه کنیم.
وی ادامه داد: در یکی از موارد اخیر، بیماری در تهران به خون نادری نیاز داشت. با استفاده از بانک اطلاعات اهداکنندگان نادر، موفق شدیم در خاش اهداکننده‌ای را شناسایی کنیم و خون مورد نیاز را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به تهران ارسال کنیم. این اقدام باعث نجات جان آن بیمار شد.
رئیس آزمایشگاه انتقال خون استان با تأکید بر به‌روز بودن تجهیزات و روش‌های مورد استفاده گفت: در حال حاضر، فرآیندهای آزمایشگاهی در سیستان و بلوچستان با همان استانداردهایی انجام می‌شود که در کشورهای اروپایی رعایت می‌گردد. این موضوع موجب کاهش دوره تشخیص بیماری‌ها و افزایش ایمنی و کیفیت خون‌های اهدایی شده است.
وی در ادامه افزود: پیش از خون‌گیری، تمامی اهداکنندگان مورد معاینه پزشکی قرار می‌گیرند. در صورتی که فرد دچار کم‌خونی، فقر آهن یا مشکل خاصی باشد، از اهدای خون او جلوگیری می‌شود. این موضوع هم به نفع سلامت اهداکننده است و هم تضمین‌کننده کیفیت خون برای گیرنده.
بهرامیان با اشاره به مشارکت پایین بانوان در اهدای خون گفت: در کشورهای اروپایی، بیش از ۵۵ درصد اهداکنندگان را خانم‌ها تشکیل می‌دهند. اما متأسفانه در ایران، این آمار بسیار پایین‌تر است. در حالی‌که سالم‌ترین خون‌ها اغلب متعلق به بانوان است. بخشی از این عدم مشارکت به دلیل نگرانی‌هایی مانند فقر آهن است، در حالی که این موضوع با معاینه اولیه کنترل می‌شود.
وی در خصوص چالش‌های فعلی گفت: با وجود پیشرفت‌های آزمایشگاهی، همچنان از نظر میزان ذخیره خون با چالش‌هایی روبرو هستیم و استان در برخی مواقع واردکننده خون محسوب می‌شود. اگر مردم و به‌ویژه بانوان بیشتر برای اهدای خون مراجعه کنند، می‌توانیم در مواقع اضطراری بدون اتکا به منابع خارج از استان، پاسخگوی نیاز بیماران باشیم.
بهرامیان درباره تأثیر اهدای خون بر سلامت فرد اهداکننده نیز اظهار کرد: اهدای خون به بهبود گردش خون، کاهش غلظت خون و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. حجم خون از دست‌رفته، معمولاً بین ۴۸ تا ۷۲ ساعت جبران می‌شود و فاکتورهای خونی به حالت عادی بازمی‌گردند. این یک فرآیند طبیعی و حتی مفید برای بدن است.
رئیس آزمایشگاه انتقال خون استان ادامه داد: در تحول انقلابی حوزه انتقال خون، آزمایش پیشرفته «نت» (NAT) بر روی خون تمامی اهداکنندگان اجرا می‌شود؛ اقدامی که با هدف شناسایی سریع و دقیق ویروس‌های قابل‌انتقال از طریق خون، صورت می‌گیرد. این فرایند نه‌تنها ضریب سلامت خون‌های اهدایی را افزایش داده، بلکه با غربالگری دقیق، امکان تشخیص زودهنگام بیماری‌ها را برای خود اهداکننده فراهم کرده و گامی مؤثر در مسیر ارتقاء سلامت عمومی و کاهش بیماری‌های خونی در کشور برداشته است.
وی در پایان گفت: از همه هم‌استانی‌های عزیز، به‌ویژه بانوان، دعوت می‌کنم برای اهدای خون به مراکز انتقال خون مراجعه کنند. این اقدام انسانی، تضمینی برای سلامت خود افراد و نجات جان همشهریانشان خواهد بود.
انتهای خبر/
ارسال دیدگاه
انتشار یافته : 0