کودکان که در چرخه بی‌پایان کار و رنج هستند؛

کودکان کار هیرمند قربانیان بی‌صدای فقر

کودکان کار در هیرمند به‌ دلیل فقر و مشکلات خانوادگی در شرایط سختی زندگی می‌کنند و نیازمند حمایت و توجه جدی مسئولان و جامعه هستند.

به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، کودکان کار یکی از معضلات مهم اجتماعی است که در شهرستان هیرمند مشاهده می‌شود. این کودکان به دلایل متعددی همچون فقر، بیکاری والدین و مشکلات خانوادگی، ناچار به ترک تحصیل و ورود به بازار کار غیررسمی در خیابان‌ها می‌شوند. فعالیت‌هایی مانند باربری و حمل سوخت، فروش دوره‌گردی و جمع‌آوری ضایعات از جمله مشاغل رایج این گروه است.

این کودکان علاوه بر شرایط سخت کار، با تهدیدات جسمی، روانی و اجتماعی متعددی مواجه‌اند. عدم دسترسی به آموزش، خدمات بهداشتی و حمایت‌های اجتماعی، شرایط آنان را آسیب‌پذیرتر کرده است.

در گفتگو با چند کودک کار خیابانی، آن‌ها از سختی‌ها، محرومیت‌ها و واقعیت‌های تلخ زندگی روزمره‌شان سخن گفتند؛ کودکانی که در سنین حساس رشد و شکل‌گیری شخصیت، به جای نشستن پشت نیمکت‌های مدرسه، ناچارند ساعت‌ها در خیابان‌ها کار کنند تا بتوانند بخشی از بار سنگین مشکلات خانواده را به دوش بکشند. این کودکان هر روز با چالش‌هایی چون فقر، بی‌توجهی، سوءرفتار اجتماعی و شرایط نامساعد آب و هوایی روبه‌رو هستند.

خیابان‌های هیرمند میزبان دردهای خاموش
امیر بهرامی کودک ۱۲ ساله در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، گفت: هر روز می‌روم پمپ بنزین و از مردم می‌خواهم بنزین بدهند. بعد هم آن‌ها را می‌فروشم تا بتوانم پولی دربیاورم؛ پدرم کار ندارد و هزینه مخارج خانه خیلی زیاد است. بعضی وقت‌ها تا شب بدون ذره‌ای غذا آن‌جا هستم.
سارا امیری، دختر ۱۴ ساله‌ای که صورتش خسته‌تر از سنش به‌نظر می‌رسد، در گفتگو با خبرنگار ما بیان کرد: پدرم چند ماه است که بیکار است و مادرم هم بیمار شده. هزینه دکتر و دارو زیاد است. مجبورم کار کنم، مثلاً دستمال‌کاغذی یا آدامس بفروشم. بعضی روزها اصلاً فروش ندارم و فقط خسته و ناراحت به خانه بازمیگردم.
وی افزود: بسیاری از مردم ما را اصلاً نمی‌بینند. بعضی ها با ما تند رفتار می‌کنند یا دعوایمان می‌کنند. وقتی طوفان می آید  یا هوا سرد می شود ، خیلی اذیت می‌شوم. دلم می‌خواهد مثل بقیه بچه‌ها مدرسه برویم، بازی کنم، اما مجبوريم؛ باید کار کنیم، چون کسی نیست کمک کند.
این کودکان تنها نمونه‌هایی از هزاران کودک کار در خیابان‌های شهر هستند؛ کودکانی که کودکی‌شان را در میان دود، آلودگی، نگاه‌های سنگین، و بی‌تفاوتی آدم‌ها گم کرده‌اند. آن‌ها نیازمند حمایت‌اند؛ نه فقط مالی، بلکه حمایت انسانی، عاطفی و آموزشی هستند.
شهرستان هیرمند که به دلیل هم‌مرزی با کشور افغانستان و شرایط خاص اقتصادی و اجتماعی، یکی از مناطق پرچالش در زمینه کودکان کار و خیابانی محسوب می‌شود، اخیراً با گام‌های مهمی در زمینه کاهش این آسیب اجتماعی مواجه شده است. یکی از مهم‌ترین اقدامات در این زمینه، راه‌اندازی مرکز تخصصی کودکان کار و خیابانی است که با پیگیری‌های مستمر اداره بهزیستی و همکاری نهادهای مختلف محلی، به زودی افتتاح خواهد شد.
ابوالقاسم جدیدالسلامی، رئیس اداره بهزیستی شهرستان هیرمند، در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید» بیان کرد: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های ما در شهرستان هیرمند وجود کودکان کار است که به دلیل مرز مشترک با افغانستان و وجود مشاغل کاذب، تعداد این کودکان در سطح شهرستان بالا است.

وی افزود: از سال ۱۳۹۶ اورژانس اجتماعی در شهرستان هیرمند راه‌اندازی شده و یکی از مأموریت‌های اصلی آن، شناسایی و پیگیری وضعیت کودکان کار و خیابانی بوده است.

اقدامات انجام شده در حوزه کودکان کار
این مسئول ادامه‌ داد: یکی از مهم‌ترین اقدامات چند ماه اخیر، راه‌اندازی مرکز تخصصی کودکان کار و خیابانی است که با حمایت اداره کل بهزیستی استان و پس از ارائه مستندات و پیگیری‌های مستمر، مجوزهای لازم را دریافت کرده است. این مرکز که در هفته دولت افتتاح شد، به عنوان نخستین مرکز اختصاصی کودکان کار در شهرستان‌های منطقه شناخته می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: در کنار راه‌اندازی مرکز، ما بانک اطلاعاتی جامعی از کودکان کار در شهرستان ایجاد کرده‌ایم و نشست‌های منظمی با مسئولان کمیته امداد داشتیم تا بتوانیم حمایت‌های لازم را به خانواده‌های تحت پوشش ارائه دهیم.

جدیدالسلامی همکاری دادستانی شهرستان را نیز بسیار مثبت ارزیابی کرد و گفت: با دستور قضایی، حضور کودکان کار در پایانه مرزی میلک و گمرک محدود شده و با بازدیدهای مستمر، تعداد این کودکان در این مناطق به کمتر از ۱۰ نفر کاهش یافته است.

وی در پایان گفت: راه‌اندازی این مرکز در شهرستان هیرمند، یک اقدام بسیار خوب و بی‌سابقه است که می‌تواند الگویی برای سایر شهرستان‌ها باشد. امیدواریم با ادامه همکاری‌ها و حمایت‌های لازم، شاهد بهبود شرایط کودکان کار و خانواده‌های آنها باشیم.
نقش اورژانس اجتماعی در پیگیری و حمایت از کودکان کار
محبوبه اربابی، مسئول و سوپروایزر اورژانس اجتماعی شهرستان هیرمند، در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید» با اشاره به روند کاهشی حضور کودکان کار در پایانه مرزی بیان کرد: از زمان راه‌اندازی اورژانس اجتماعی در سال ۱۳۹۶، تیم ما به طور مستمر در سطح شهر و روستاهای اطراف گشت‌زنی و شناسایی کودکان کار را انجام می‌دهد.
وی افزود: پس از شناسایی کودکان، مراحل تشکیل پرونده، ارائه مشاوره روانشناسی، مددکاری اجتماعی و ارجاع به مراکز تخصصی صورت می‌گیرد. همچنین بازدید از منازل کودکان توسط مددکاران انجام شده و پیگیری‌ها به صورت تلفنی و حضوری ادامه دارد.
این مسئول ادامه‌ داد: کودکان بازمانده از تحصیل نیز شناسایی شده و با هماهنگی آموزش و پرورش، برای بازگشت به مدرسه اقدامات لازم انجام می‌شود.
مرکز کودکان کار؛ فرصت جدید برای حمایت تخصصی
وی خاطرنشان کرد: مرکز کودکان کار شهرستان هیرمند که در ساختمان شماره یک اورژانس اجتماعی مستقر شده است، به عنوان یک فضای تخصصی خدمات متنوعی ارائه می‌دهد. این مرکز علاوه بر خدمات مشاوره‌ای و مددکاری، کارگاه‌های آموزشی و توانمندسازی خانواده‌ها را نیز برگزار می‌کند.
اربابی همچنین عنوان کرد: تیم سیار اورژانس اجتماعی به طور منظم در مناطق مختلف شهرستان و به ویژه پایانه مرزی میلک فعالیت می‌کند و در روزهای مشخص، حضور کارشناسان به منظور کنترل و کاهش آسیب‌ها در این مناطق انجام می‌شود.
همکاری بین‌سازمانی؛ کلید موفقیت در کاهش کودکان کار
وی افزود: یکی از نقاط قوت اقدامات انجام شده در شهرستان هیرمند، همکاری میان دستگاه‌های مختلف است. نشست‌های منظم با کمیته امداد، همکاری با دادستانی و تلاش برای جلب حمایت‌های محلی از جمله عواملی است که موجب موفقیت ما در کاهش حضور کودکان کار در پایانه مرزی شده است.
مسئول و سوپروایزر اورژانس اجتماعی شهرستان هیرمند گفت: تلاش می‌کنیم که علاوه بر خدمات حمایتی و آموزشی، زمینه توانمندسازی خانواده‌ها را فراهم کنیم تا چرخه آسیب‌های اجتماعی به تدریج کاهش یابد.

اقدامات اخیر اداره بهزیستی شهرستان هیرمند و همکاری نهادهای مختلف، نویدبخش بهبود شرایط این کودکان است؛ راه‌اندازی مرکز تخصصی کودکان کار و خیابانی، تشکیل بانک اطلاعاتی، کاهش حضور کودکان در پایانه‌های مرزی، و فعالیت‌های اورژانس اجتماعی از جمله گام‌های مؤثر در مسیر کاهش این آسیب اجتماعی هستند.

انتهای خبر/