ظرفیت‌های بومی کلید توسعه پایدار؛

پسکوه الگویی نوظهور در توسعه جنوب شرق

مردم پسکوه از مناطق سیب و سوران با تکیه بر توانمندی‌های خود و همکاری جمعی، در مسیر تحول تدریجی و توسعه پایدار گام برداشته‌اند، هرچند هنوز با چالش‌های ساختاری مواجه‌اند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید» بخش بزرگ پسکوه در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان، منطقه‌ای است که سال‌ها با محرومیت و نبود امکانات مواجه بوده است. مردم این منطقه، با وجود شرایط سخت جغرافیایی و اقتصادی، تلاش می‌کنند زندگی روزمره خود را بهبود بخشند و با مشکلات متعددی از جمله کمبود راه‌های ارتباطی، خدمات درمانی محدود و نرخ بالای ترک تحصیل مقابله کنند. این منطقه اکنون در حال تجربه تحولات آرامی است که با مشارکت مستقیم اهالی و تمرکز بر ظرفیت‌های بومی شکل گرفته است.

ساکنان پسکوه از حضور پررنگ در فعالیت‌های محلی و پروژه‌های توسعه‌ای خبر می‌دهند که با همکاری نهادهای محلی و حمایت خیرین اجرا می‌شود. آنها از احیای قنوات سنتی، توسعه کشاورزی کم‌مصرف، کارگاه‌های صنایع‌دستی بانوان و ساخت مدارس استاندارد به عنوان نمونه‌هایی از تلاش‌های جمعی یاد می‌کنند. این اقدامات، گرچه کوچک اما اثرگذار، سبب شده تا مردم احساس کنند صدای آنها شنیده شده و نقش فعالی در تصمیم‌گیری‌ها دارند.

با این حال، چالش‌هایی مانند کمبود زیرساخت‌ها و امکانات درمانی همچنان بخش بزرگی از مشکلات روزمره مردم را تشکیل می‌دهد. جوانان منطقه نیز به دلیل نبود فرصت‌های شغلی مناسب، در معرض مهاجرت قرار دارند. اهالی پسکوه تاکید می‌کنند که توسعه پایدار نیازمند توجه مستمر و حمایت نهادهای بالادستی است تا امید و انگیزه در این منطقه حفظ شود و مسیر پیشرفت با حضور مردم ادامه پیدا کند.


بازگشت امید به روستا
بی‌بی کلثوم ریگی زن سالخورده، ساکن روستای سپهه در گفتگو با ما گفت: من مادر هشت فرزندم، همه‌شان یا کوچ کردن یا کارگری می‌کنن. یه وقتی تو این روستا فقط صدای باد و زوزه سگ‌ها بود. حالا اما صدای زندگی برگشته. دخترهای روستا تو اتاقک کوچیکی که شورا داده، صنایع‌دستی درست می‌کنن. نوه‌ام هم می‌ره اونجا. تا چند سال پیش کی فکر می‌کرد یه زن بلوچ تو روستا بتونه خودش پول دربیاره؟ حالا نوه‌ام می‌گه می‌خوام یه نمایشگاه تو زاهدان بزنم.

عبدالحمید بلوچزهی جوان ۲۶ ساله، کشاورز و دهیار موقت یکی از توابع پسکوه نیز بیان کرد: سه سال تو بندرعباس کارگری کردم. وقتی شنیدم تو پسکوه برنامه کشت کم‌آب و احیای قنات هست، برگشتم. مردم فکر می‌کردن شوخیه. ولی قنات که باز شد، زمین پدرم دوباره سبز شد. یه زمانی فکر می‌کردم روستامون تمومه، ولی الان می‌گم ما می‌تونیم بمونیم، کار کنیم، بسازیم.


تحول تدریجی در پسکوه؛ توسعه‌ای از دل مردم
منصور رئیسی، بخشدار بخش بزرگ پسکوه، در گفتگو با پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، با تأکید بر رویکرد نوین مدیریت توسعه در این منطقه بیان کرد: اگر بخواهیم عدالت سرزمینی را محقق کنیم، باید مناطقی مثل پسکوه را قطب‌های در حال رشد ببینیم، نه حاشیه. ما ظرفیت‌های بومی را جدی گرفته‌ایم، مردم را شریک تصمیم‌گیری کرده‌ایم و تلاش داریم توسعه را از پایین به بالا پیش ببریم.

او با تأکید بر اهمیت واقع‌گرایی در سیاست‌گذاری توسعه افزود: در حالی‌که بسیاری از پروژه‌های مناطق محروم به‌دلیل نگاه مقطعی ناپایدار باقی می‌مانند، آنچه امروز در پسکوه در جریان است، مبتنی بر خرد جمعی و تمرکز بر حل مسائل واقعی مردم است. نه طرح‌های نمایشی، بلکه کار عمیق و مردمی در دستور کار ما قرار دارد.

رئیسی در ادامه، به اقدامات اجرایی انجام‌شده در سال گذشته اشاره کرد و گفت: چندین پروژه مهم با همراهی مردم، نهادهای محلی و پشتیبانی دستگاه‌های بالادستی اجرایی یا در حال اجراست. این پروژه‌ها شامل توسعه کشت‌های کم‌مصرف آبی، احیای قنوات سنتی، فعال‌سازی کارگاه‌های صنایع‌دستی بانوان، ساخت مدارس استاندارد با مشارکت خیرین، و راه‌اندازی سامانه پایش مردمی مشکلات از طریق شوراها و دهیاری‌ها است.

بخشدار پسکوه با تأکید بر اینکه توسعه بدون مشارکت مردم محکوم به شکست است، به اصول کلیدی حکمرانی محلی نیز پرداخت و اظهار کرد: توسعه تنها در بودجه و پروژه خلاصه نمی‌شود. زمانی که مردم باور کنند دیده می‌شوند، خودشان محرک تغییر می‌شوند. پسکوه امروز در مسیر یک معجزه تدریجی قرار گرفته که با اعتماد و مسئولیت‌پذیری پیش می‌رود.

با وجود این پیشرفت‌ها، چالش‌های ساختاری نیز همچنان پابرجاست. رئیسی با اشاره به مشکلات موجود یادآور شد: علیرغم گام‌های مهم، مشکلات همچنان جدی‌اند. از جمله می‌توان به کمبود راه‌های بین‌روستایی، کمبود مراکز درمانی، مهاجرت نیروی کار جوان و نرخ بالای ترک تحصیل در دوره متوسطه اشاره کرد.

رئیسی همچنین از پیوست امنیتی و اجتماعی توسعه سخن گفت و تصریح کرد: تحول در مناطقی چون پسکوه نه فقط یک نیاز محلی، بلکه یک ضرورت ملی است. وقتی توسعه متوازن پیش برود، هم عدالت محقق می‌شود و هم امنیت پایدار. در حال حاضر تمرکز ما بر آموزش، حمایت از مشاغل کوچک، احیای اقتصاد روستایی و جذب سرمایه‌گذاری هدفمند است.

انتهای خبر/