نجات‌بخش رویای تحصیل در قلب روستاهای دورافتاده سیستان‌وبلوچستان

از منظر کارشناسان بازماندگی از تحصیل در این مناطق، به دلیل نبود امکانات حمل‌ و نقل ایمن و کافی همچنان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های عدالت آموزشی است.

در این میان طرح روستا مرکزی به عنوان یکی از راهکارهای اساسی و کارآمد در راستای رفع مشکلات نظام آموزشی به ویژه در مناطق روستایی و عشایری اهمیت بسزایی در کاهش بازماندگی از تحصیل دارد چرا که این طرح که بر اساس تجمیع دانش‌آموزان چندین روستا در یک مرکز آموزشی متمرکز شکل گرفته است، امکان ارائه خدمات آموزشی با کیفیت بالاتر و متناسب‌تر با نیازهای روز را فراهم می‌کند.

در برخی از مناطق سیستان و بلوچستان که پراکندگی جمعیت و مشکلات جغرافیایی باعث دشواری در دسترسی به مدارس شده، این مدل آموزشی نه تنها باعث صرفه‌جویی در منابع می‌شود بلکه باعث ارتقاء سطح کیفیت آموزشی نیز می‌شود، با این وجود، موفقیت این طرح به عوامل متعددی وابسته است که یکی از مهم‌ترین آنها تامین حمل‌ونقل دانش‌آموزی ایمن، کافی و استاندارد است.

 در بسیاری از روستاهای این استان دانش‌آموزان مجبورند روزانه مسافت‌های طولانی را طی کنند تا به مدارس بروند، نبود خودروهای حمل‌ و نقل کافی، مسیرهای ناهموار و دشوار روستایی و کیفیت پایین خودروهای موجود باعث شده که بسیاری از دانش‌آموزان یا از حضور در مدرسه منصرف شوند یا به دلیل شرایط دشوار رفت‌وآمد به طور ناخواسته از تحصیل بازمانند.

این مسئله نه تنها به از دست رفتن فرصت‌های آموزشی برای کودکان و نوجوانان منجر می‌شود بلکه در درازمدت تبعات اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای را برای جامعه و استان به همراه دارد.

کمبود ناوگان حمل‌ و نقل دانش‌آموزی در سیستان و بلوچستان با وجود اینکه بیش از ۲۱ هزار دانش‌آموز تحت پوشش طرح روستا مرکزی هستند، بسیار محسوس است. با وجود ۹۹۶ دستگاه خودروی فعال، فاصله قابل توجهی با تعداد خودروهای مورد نیاز که حداقل دو هزار دستگاه برآورد شده است، وجود دارد. این شکاف بزرگ به معنای آن است که بسیاری از دانش‌آموزان نمی‌توانند به شکل مناسب از مزایای طرح بهره‌مند شوند و احتمال بازماندگی از تحصیل در این مناطق همچنان بالا باقی می‌ماند.

افزایش ناوگان حمل‌ و نقل دانش‌آموزی باید به صورت هدفمند و با رعایت استانداردهای ایمنی و کیفیت انجام شود. خودروهای سرویس مدارس باید مجهز به امکانات ایمنی مانند کمربند ایمنی، سیستم‌های هشدار دهنده و امکانات رفاهی پایه باشند تا خانواده‌ها با اطمینان خاطر فرزندان خود را به مدرسه بفرستند. علاوه بر این، آموزش‌های تخصصی برای رانندگان و کادر پشتیبانی باید در دستور کار قرار گیرد تا خدمات حمل‌ونقل با رعایت نکات ایمنی و اخلاقی به بهترین شکل ارائه شود. این موارد باعث افزایش رضایت خانواده‌ها، بهبود تجربه دانش‌آموزان و کاهش نگرانی‌ها نسبت به مسیرهای رفت‌وآمد خواهد شد.

از سوی دیگر محدودیت‌های مالی و اقتصادی مانع از سرمایه‌گذاری گسترده در خرید خودروهای جدید و توسعه زیرساخت‌های حمل‌ و نقل می‌شود که در این زمینه همکاری با نهادهای اقتصادی و مناطق ویژه مانند منطقه آزاد چابهار می‌تواند راهگشا باشد، منطقه آزاد چابهار به دلیل شرایط ویژه اقتصادی و گمرکی، امکان واردات خودروهای مینی‌بوس را با تسهیلات اقساطی و مشوق‌های مالی فراهم می‌کند.

این همکاری می‌تواند به شکلی مقرون‌به‌صرفه و سریع، مشکل کمبود ناوگان را برطرف کرده و روند اجرای طرح روستا مرکزی را تسریع بخشد و علاوه بر این حمایت‌های دولتی و جذب سرمایه‌های بخش خصوصی در زمینه حمل‌ونقل دانش‌آموزی نیز از جمله راهکارهای مکمل است که باید مورد توجه قرار گیرد.

همچنین این طرح اگرچه یک راهکار آموزشی است اما باید به عنوان بخشی از یک سیستم جامع توسعه روستایی دیده شود چرا که بهبود حمل‌ و نقل دانش‌آموزان علاوه بر افزایش میزان پوشش تحصیلی، باعث ایجاد فرصت‌های برابر برای کودکان مناطق محروم می‌شود و در بلندمدت موجب رشد و توسعه پایدار این مناطق خواهد شد.

افزایش نرخ سواد، بهبود مهارت‌های فنی و اجتماعی نسل جوان و کاهش فاصله آموزشی میان مناطق شهری و روستایی همگی از نتایج مثبت چنین طرح‌هایی است که می‌تواند به پیشرفت اجتماعی و اقتصادی این خطه کمک کند.

در نهایت توجه ویژه به تأمین و توسعه ناوگان حمل‌ و نقل دانش‌آموزی استاندارد، همکاری نهادهای مختلف و بهره‌گیری از ظرفیت‌های اقتصادی ویژه نظیر منطقه آزاد چابهار از ضرورت‌های حیاتی برای موفقیت طرح روستا مرکزی در استان سیستان و بلوچستان و سایر مناطق مشابه است، این اقدامات باید در چارچوب برنامه‌ریزی‌های دقیق، بودجه‌ریزی مناسب و نظارت مستمر اجرایی شوند تا عدالت آموزشی به معنای واقعی تحقق یابد و همه دانش‌آموزان صرف نظر از محل سکونت و وضعیت اقتصادی بتوانند از حق برابر تحصیل بهره‌مند شوند.

این امر نه تنها به بهبود وضعیت آموزش کمک می‌کند بلکه سنگ بنای توسعه‌ای پایدار، فراگیر و عادلانه را فراهم می‌آورد که آینده روشنی را برای نسل‌های آتی رقم خواهد زد.

همچنین این طرح با هدف گردآوری دانش‌آموزان چندین روستا در یک مرکز آموزشی مجهز نه تنها فرصتی طلایی برای تحصیل فراهم کرده بلکه پلی است برای رساندن امید به دل کودکانی که تا دیروز از دسترسی به آموزش محروم بودند که برای تحقق کامل این آرزو، افزایش ناوگان حمل‌ و نقل دانش‌آموزی ایمن و استاندارد بیش از هر زمان دیگری ضروری است چرا که هر دستگاه خودرو در واقع کلیدی است برای باز کردن درهای آینده‌ای روشن‌تر.

 ضرورت تقویت طرح «روستا مرکزی» برای ارتقای پوشش تحصیلی در سیستان و بلوچستان
رسول صفرزایی مدیرکل آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان با اشاره به نقش محوری طرح «روستا مرکزی» در کاهش بازماندگی از تحصیل، بر لزوم افزایش ناوگان حمل و نقل دانش‌آموزی و تأمین خودروهای ایمن و استاندارد برای دستیابی به پوشش تحصیلی عادلانه تأکید کرد.

وی افزود: برای تحقق عدالت آموزشی، دسترسی دانش‌آموزان به مدارس به‌ویژه در دوره متوسطه اول و دوم و مناطق روستایی و عشایری ضروری است.

مدیرکل آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان با بیان اینکه ۲۱ هزار و ۹۷۳ دانش‌آموز سیستان و بلوچستان استان با ۹۹۶ دستگاه خودروی فعال در طرح روستا – مرکزی جابه‌جا می‌شوند، اظهار کرد: تعداد مینی‌بوس‌های فعلی کافی نیست و استان برای وضعیت مطلوب به دست‌کم ۲ هزار دستگاه خودرو نیاز دارد.

صفرزایی عنوان کرد: پیشنهاد می‌شود با همکاری منطقه آزاد چابهار، واردات خودرو با اولویت مینی‌بوس برای سرویس مدارس با شرایط اقساطی و مشوق‌های گمرکی در دستور کار قرار گیرد.

انتهای خبر/