محصولات دارویی بومی پیشران توسعه صادرات سیستان‌وبلوچستان

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، سیستان و بلوچستان، با جغرافیای منحصربه‌فرد و تنوع اقلیمی چشمگیر، همواره به‌عنوان یک گنجینه بالقوه طبیعی در حوزه کشاورزی و منابع گیاهی شناخته شده است. این منطقه، به دلیل شرایط آب‌وهوایی خاص خود، بستر مناسبی برای رشد گونه‌های گیاهی دارویی فراهم آورده است که نه‌تنها برای اکوسیستم منطقه، بلکه برای تأمین نیازهای بازار ملی و بین‌المللی حائز اهمیت فراوان است. این گستره وسیع، فرصتی استثنایی برای توسعه اقتصادی پایدار مبتنی بر محصولات باارزش افزوده بالا محسوب می‌شود.

پتانسیل شگرف گیاهان دارویی سیستان و بلوچستان
در میان این پتانسیل عظیم، تمرکز ویژه‌ای بر شهرستان «دلگان» به‌عنوان کانون اصلی کشت و تولید گیاهان دارویی استان مشهود است. این منطقه نه‌تنها از نظر سطح زیر کشت، بلکه در زمینه تولید محصولاتی استراتژیک مانند گیاه صنعتی «حنا»، نقش‌محوری ایفا می‌کند. بر اساس آمارهای رسمی، سطح زیر کشت گیاهان دارویی در این استان به رقمی بالغ بر ۶ هزار هکتار رسیده که منجر به تولید سالانه حدود ۲۵ هزار تن محصول شده و نشان از بلوغ این بخش کشاورزی دارد.

نقش تاریخی و حال حاضر سیستان و بلوچستان در زنجیره تأمین این محصولات است. گیاهانی نظیر حنا و وسمه، فراتر از مرزهای استانی، از دیرباز خوراک بازرگانان استان‌های هم‌جوار بوده و مسیر صادراتی خود را به‌سوی بازارهای خلیج‌فارس و آسیای میانه باز کرده‌اند. این امر نشان می‌دهد که کیفیت محصولات این منطقه، حتی پیش از شناسایی رسمی، اعتبار خود را در سطح منطقه‌ای کسب کرده بود.

محمدرضا ریگی کشاورز در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید» بیان کرد: مزیت ما در سادگی و خلوص خاک است. شرایط خشک و آفتاب شدید ما، باعث می‌شود که عصاره‌ها و روغن‌های فعال در گیاهانی مثل حنا و وسمه، غلظت بیشتری داشته باشند. کیفیت ما در لابراتوارهای تست، همیشه بالاتر از نمونه‌های کشت‌شده در مناطق پرآب گزارش شده است.

کیفیت ما نه یک مزیت، بلکه یک ضرورت است
وی افزود: بازار هدف اصلی ما همین‌جاست. کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، به دلیل آشنایی تاریخی با این محصولات، به دنبال بالاترین درجه خلوص هستند. اما مشکل اصلی ما در زیرساخت‌های فراوری و بسته‌بندی نهایی است تا محصول خام را مستقیماً به یک کالای لوکس تبدیل کنیم.

ریگی در پایان گفت: نقش سازمان جهاد کشاورزی و مدیران باغبانی بی‌بدیل است. برنامه‌ریزی آن‌ها برای تخصیص بهینه‌تر منابع آب و تسهیل در اخذ استانداردهای بین‌المللی، مستقیماً بر توان رقابت ما در بازارهایی مانند عراق و امارات تأثیر می‌گذارد. ما آماده تولید هستیم، آن‌ها باید جاده صادرات را هموار کنند.

 اراضی سیستان و بلوچستان زیر کشت گیاهان دارویی
سعید نارویی مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، بیان کرد: استان پهناور سیستان و بلوچستان به دلیل تنوع اقلیمی و شرایط مساعد، گستره وسیعی از گونه‌های گیاهی و جانوری را در خود جای‌داده است.

وی افزود: به‌طورکلی در نقاط مختلف استان متناسب با شرایط آب‌وهوایی و خاکی هر منطقه امکان رشد و نمو و تولید محصول گونه‌هایی از گیاهان دارویی وجود دارد. بااین‌وجود بیشترین سطح زیر کشت و تولید گیاهان دارویی استان مربوط به شهرستان دلگان و به طور خاص مربوط به گیاه دارویی و صنعتی حنا است.

مدیر جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان تصریح کرد: سطح زیر کشت گیاهان دارویی استان حدود ۶ هزار هکتار با میزان تولید ۲۵ هزار تن در سال است.

 کشت۲۰ گونه گیاه دارویی به‌صورت زراعی 
نارویی گفت: تعداد دقیق بهره‌برداران گیاهان دارویی استان باتوجه‌به ماهیت یک‌ساله بودن بسیاری از آنها و نیز کشاورزی خرده‌مالکی مشخص نیست. بااین‌وجود به نظر می‌رسد حدود ۵ هزار نفر در بخش‌های مختلف تولید تا عرضه این گیاهان مشغول به کار باشند.

وی ادامه داد: قابلیت کشت بسیاری از گونه‌های دارویی در استان وجود دارد، ولیکن در حال حاضر بنا به تقاضای بازار و سطح آشنایی بهره‌برداران حدود ۲۰ گونه به‌صورت زراعی کشت می‌شود.

دلگان، قطب تولید گیاهان دارویی کشور 
مدیر جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان مطرح کرد: شهرستان دلگان باتوجه‌به پیشرو بودن در زمینه کشت و کار گیاهان دارویی و نیز سطح زیر کشت بالا در حال حاضر یکی از قطب‌های تولید گیاهان دارویی استان و کشور محسوب می‌شود.

نارویی عنوان کرد: میزان تولید برخی از گیاهان دارویی فراتر از نیاز استان است و بر همین اساس به استان‌های دیگر و حتی خارج از کشور صادر می‌شود که می‌توان حنا، وسمه و چای ترش را نام برد.

وی گفت: محصولاتی مانند حنا و وسمه از گذشته‌های دور توسط بازرگانان استان‌های یزد و کرمان خریداری و پس از آسیاب و بسته‌بندی در نقاط مختلف کشور توزیع و نیز به کشورهای مختلف از جمله کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، آسیای میانه و سایر نقاط صادر می‌شده است.

نارویی در پایان خاطرنشان کرد: باتوجه‌به اقلیم گرم و خشک استان، گیاهان دارویی تولیدی به لحاظ میزان و کیفیت مواد سرآمد هستند و این موضوع از طریق آنالیزهای مختلف اثبات شده است.

فراتر از محدودیت‌های جغرافیایی، خاکی که در سیستان و بلوچستان نفس می‌کشد، سرشار از پتانسیلی است که اکنون در قالب محصولات دارویی مرغوب، خود را به بازار جهانی عرضه می‌کند؛ حنا و وسمه، این میراث کشاورزی بومی، نه‌تنها امنیت تأمین زنجیره داخلی را تضمین کرده‌اند، بلکه استانداردهای کیفی موردتأیید علمی را به‌عنوان ضمانت‌نامه صادراتی در مسیر تجارت با همسایگان جنوبی و شرقی به اهتزاز درآورده‌اند. این تحول، حکایت از بلوغ استراتژیک کشاورزی در مناطق مرزی دارد.

انتهای خبر/