قصه تلخ ماسه‌های بادی در سیستان ادامه دارد

خشک‌شدن هامون، کاهش آورد رود هیرمند و ازبین‌رفتن پوشش گیاهی، سبب شده که ذرات خاک و ماسه به‌راحتی در هوا بلند شوند و کیلومترها جابه‌جا گردند. ریزگردهایی که این روزها بر آسمان سیستان سایه انداخته‌اند، دید افقی را به چند متر کاهش می‌دهند، دستگاه تنفسی مردم را آزار می‌دهند و زندگی روزمره را مختل می‌سازند. اما این تنها بُعد ماجرا نیست.

برای کشاورزان، این پدیده به معنای کاهش عملکرد محصولات، نابودی بخشی از زمین‌های زیر کشت و بالارفتن هزینه‌های تولید است. برای خانواده‌ها، یعنی زندگی در خانه‌هایی که حتی درهای بسته هم مانع ورود گردوخاک نمی‌شوند.

سیستانی‌ها سال‌ها با خشکسالی و کم‌آبی ساخته‌اند، اما امروز شدت و گستره بحران، تاب‌آوری بسیاری را به چالش کشیده است. باوجود این، مردم همچنان به آینده چشم دوخته‌اند و از مسئولان انتظار دارند که با احیای منابع آبی، کاشت بادشکن‌ها، و مدیریت علمی خاک، بار دیگر نفس این دیار را تازه کنند.

این گزارش تلاشی است برای شنیدن صدای مردم، نه از پشت میزهای اداری، بلکه از دل گردوغبار، از میان مزارع نیمه‌خشک و کوچه‌هایی که زیر شن مدفون می‌شوند. برای همین، راهی روستا و شهر شدیم تا از زبان یک کشاورز و یک معلم، روایت واقعی ریزگردها و ماسه‌های بادی را بشنویم؛ روایتی که شاید بیش از هر آمار و نموداری، عمق بحران و امیدهای باقی‌مانده را نشان دهد.

نهال‌کاری گسترده برای مهار ماسه‌بادی در زهک

کشاورزی سیستان در محاصره ریزگردها
غلامرضا آذرسا کارشناس آب‌ و خاک در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، بیان کرد: این منطقه به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و هم‌جواری با دشت‌های خشک و بسترهای بی‌آب، به‌شدت در معرض بادهای ۱۲۰ روزه قرار دارد در زمانی این بادها نقش مهمی در تهویه هوا و خشک‌کردن محصولات کشاورزی داشتند، اکنون به دلیل خشکی بستر هامون و کاهش پوشش گیاهی، به حاملان انبوهی از ذرات معلق و ماسه‌های روان تبدیل شده‌اند.