قالی‌بافی اشتغال پایدار برای بانوان سیستان

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، هنر اصیل قالی‌بافی که همواره تاروپود هویت فرهنگی مناطق کویری را تشکیل داده، این روزها نقشی حیاتی در تأمین معیشت و ایجاد امید ایفا می‌کند. در سیستان و بلوچستان، این هنر ارزشمند تبدیل به یک راهکار مؤثر و پایدار برای مقابله با چالش‌های اقتصادی شده است. این مسیر جدید، نه‌تنها به حفظ صنایع‌دستی غنی منطقه کمک می‌کند، بلکه بستری مناسب برای حضور فعال و مولد زنان در اقتصاد خانواده فراهم می‌سازد.

جمعی از بانوان هنرمند منطقه با دستان توانمند خود، تاروپود فرش را با عشق و خلاقیت در هم می‌آمیزند. این فعالیت، فراتر از تولید یک محصول دستی نفیس، به مثابه موتور محرک اشتغال پایدار برای این قشر زحمت‌کش عمل می‌کند. این اشتغال‌زایی هدفمند، با تمرکز بر تولید محصولاتی باارزش افزوده بالا، نویدبخش ثبات مالی و استقلال برای زنان منطقه است.

تمرکز بر تجهیز کارگاه‌ها و آموزش مستمر، نشان‌دهنده تعهد جدی به شکوفایی ظرفیت‌های بومی است. این بستر فراهم آمده، فرصتی است تا هنر دست زنان سیستانی نه‌تنها به خانه‌های ایرانی، بلکه به بازارهای جهانی راه یابد و جایگاه واقعی خود را به‌عنوان میراث‌فرهنگی و منبع درآمد اصیل تثبیت نماید.

دار قالی، موتور محرک اشتغال در هامون
راحله درویشی، بانوی قالیباف ساکن شهرستان هامون در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، بیان کرد: پیش‌ازاین به دلیل خشکسالی‌های مداوم، منبع درآمد پایداری نداشته‌ام، اکنون در خانه‌دار قالی برپا کرده‌ام و با مهارتی که در کارگاه‌های آموزشی کمیته امداد کسب کرده‌ام، در حال بافت فرش‌های دستباف هستم.

وی افزود: قالیبافی صرفاً یک شغل نیست، بلکه فرصتی برای بازیابی امید و عزت‌نفس است.

درویشی تصریح کرد: تا پیش‌ازاین طرح، بسیاری از زنان روستا درگیر بیکاری یا مشاغل موقتی و بی‌ثبات بودند، اما حالا هر یک از آن‌ها با دار قالی خود، نه‌تنها درآمد دارند، بلکه احساس مفیدبودن و تأثیرگذاری در خانواده را تجربه می‌کنند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: تضمین خرید فرش‌ها، بزرگ‌ترین مزیت این طرح است؛ چراکه دغدغه فروش و بازاریابی از دوش بانوان برداشته شده و تمرکز اصلی آن‌ها روی کیفیت و اصالت کار است. امیدوارم این مسیر تداوم یابد تا نه‌تنها اشتغال خانوادگی، بلکه هنر فرش‌بافی سیستان نیز احیا شود.

قالیبافی، صنعتی زنده باتکیه‌بر بانوان و مهارت بومی
زهرا ریگی از مربیان بومی طرح توسعه فرش در منطقه سیستان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، بیان کرد: ورود کمیته امداد به این حوزه، نظم و ساختار تازه‌ای به آموزش و تولید فرش در منطقه داده و باعث شده بسیاری از ظرفیت‌های خام و پنهان در میان بانوان روستا فعال شود.

وی افزود: آموزش‌های ارائه شده در کارگاه‌ها، جامع و کاربردی‌اند و سرفصل‌هایی مانند تکنیک‌های بافت، شناخت رنگ‌ها و طراحی نقشه فرش، باعث افزایش کیفیت کار بانوان شده است.

ریگی تصریح کرد: پیگیری کمیته امداد برای تجهیز کارگاه‌ها و فراهم‌کردن مواد اولیه استاندارد دلیل افزایش انگیزه و اشتیاق کارآموزان است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: یکی از مؤثرترین اقدامات اخیر، تربیت نیروهای فنی بومی برای نظارت مستمر بر طرح‌هاست. با بومی‌سازی زنجیره ارزش فرش، این صنعت می‌تواند در منطقه سیستان دوباره جان بگیرد و نه‌تنها برای زنان، بلکه برای خانواده‌هایشان منبع درآمدی پایدار و عزت‌مند باشد.

۷۰۰ بانوی سیستانی گره ذوق بر تاروپود قالی می‌زنند
محمدرضا میری، مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) سیستان و بلوچستان در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، بیان کرد: خشکسالی در سیستان که زمانی انبار غله ایران بود، یک بحران زیست‌محیطی و انسانی است که ابعاد گسترده و عمیقی دارد. این وضعیت نه‌تنها زندگی ساکنان تحت‌تأثیر قرار داده، بلکه اکوسیستم منطقه را نیز به‌شدت تخریب کرده است.

وی افزود: باتوجه‌به خشکسالی‌های پی‌درپی و کاهش فرصت‌های شغلی در منطقه سیستان، یافتن طرح‌های جایگزین کشاورزی و دامپروری می‌تواند کمک بزرگی به اشتغال مردم منطقه کرده و آلام مردم دردمند سیستان را تسکین بخشد.

مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) سیستان و بلوچستان گفت: کمیته امداد امام خمینی (ره) سیستان و بلوچستان، از طریق سه تفاهم‌نامه با راهبران برجسته کشوری در حوزه فرش و همچنین اتحادیه فرش سیستان، با تجهیز کارگاه‌ها و ارائه آموزش‌های رایگان در حوزه قالیبافی، شرایطی را فراهم کرده است که بانوان بتوانند حتی در کنار انجام کارهای روزمره، فرش‌ها را در منزل ببافند و درآمد حاصل از آن را با تضمین خرید توسط شرکت‌های پشتیبان دریافت کنند.

وی تصریح کرد: از سال گذشته تا پایان ۶ماهه نخست امسال، با اجرای طرح‌های توسعه فرش سیستان ۷۰۰ بانوی تحت حمایت، پای دار قالی نشستند.

مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) سیستان و بلوچستان ادامه داد: سال گذشته ۲۰۰ طرح اشتغال قالیبافی در منطقه سیستان اجرا شد؛ از ابتدای امسال نیز ۱۵۰ طرح ایجاد شده و ۵۰۰ طرح دیگر نیز تا پایان سال اجرایی خواهد شد.

وی تأکید کرد: بر اساس تفاهم‌نامه منعقده با استانداری سیستان و بلوچستان، مبلغ ۱۲۰ میلیارد ریال اعتبار به‌صورت هم‌افزایی جهت تأمین ۶۰۰ دستگاه دار قالی تخصیص‌یافته که تاکنون ۱۲۰ دستگاه تأمین و در اختیار بانوان قالیباف قرار گرفته است.

میری اظهار کرد: تاکنون جهت اجرای ۶۰۰ طرح اشتغال قالیبافی مبلغ ۱۵ میلیارد تومان جذب سرمایه، از سرمایه‌گذاران خارج استان صورت‌گرفته است.

وی گفت: در راستای مهارت‌آموزی نیازمندان در حوزه فرش دستباف، کارگاه‌های متعدد آموزش قالیبافی در مناطق مختلف سیستان برگزار شده و تاکنون حدود ۶۰۰ نفر در منطقه سیستان آموزش‌های مهارتی قالیبافی را فراگرفته‌اند.

مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) سیستان و بلوچستان در پایان خاطرنشان کرد: همچنین باهدف ایجاد شبکه منسجم نظارت فنی بر طرح‌های اجرا شده، تا زمان اتمام بافت و ایجاد درآمد پایدار برای نیازمندان فعال در این حوزه، آموزش‌های فنی تعداد ۲۵ نفر از عوامل فنی بومی منطقه باهدف بومی‌سازی زنجیره ارزش فرش در منطقه سیستان، به‌عمل‌آمده است.

طرح توسعه قالی‌بافی در سیستان، نمونه‌ای درخشان از تبدیل تهدید به فرصت است؛ جایی که بحران‌های محیطی با تکیه بر مهارت‌های بومی و حمایت‌های ساختارمند، به تولید ثروت و عزت نفس تبدیل شده است. حمایت هدفمند نهادهای متولی، به‌ویژه با تضمین خرید و بومی‌سازی زنجیره ارزش، اضطراب اقتصادی را از دوش هنرمندان برداشت و به آنان اجازه داد تا تمام توان خود را صرف کیفیت و اصالت فرش کنند.

این اقدام نه تنها میراث گران‌بهای فرش سیستان را احیا کرده، بلکه به صدها بانوی هنرمند این منطقه، استقلال اقتصادی و جایگاهی مولد در جامعه بخشیده است. تداوم این مسیر، نویدبخش آینده‌ای است که در آن، هنر قالی‌بافی نه صرفاً یک حرفه، بلکه نمادی ماندگار از تاب‌آوری و شکوفایی زنان سیستان خواهد بود.

انتهای خبر/