سیستان‌وبلوچستان سرزمین اصالت و همدلی

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید» جاسم پیام عضو شورای اسلامی شهر سیب، در یادداشتی نوشت؛ سیستان و بلوچستان، این سرزمین پهناور شرق ایران، حامل میراثی عظیم از آداب، رسوم، زبان و هنرهای بومی است که در گذر تاریخ، نسل به نسل حفظ شده و امروز همچون گنجینه‌ای ارزشمند، شایسته دفاع، معرفی و پاسداشت است. اما در روزگاری که هجمه‌های رسانه‌ای و تحریف‌های عمدی می‌کوشند چهره‌ای کم‌رنگ یا واژگونه از این استان ارائه دهند، بیش از هر زمان نیاز است که مردم، رسانه‌ها و نخبگان به دفاع از فرهنگ بومی برخیزند؛ چراکه هویت فرهنگی سیستان و بلوچستان، نه‌تنها عامل همبستگی اجتماعی و وحدت ملی است، بلکه کلید توسعه و پیشرفت آینده این منطقه به شمار می‌رود.

ریشه‌های اصیل فرهنگی؛ میراثی فراتر از تاریخ
سیستان و بلوچستان با پیشینه‌ای چندهزارساله، همواره خاستگاه تمدن‌ها و فرهنگ‌های درخشان بوده است. از تمدن باستانی «شهر سوخته» گرفته تا هنرهای دستی، زبان‌های محلی و ادبیات شفاهی، همه‌وهمه گواه اصالت فرهنگی این خطه‌اند. این ریشه‌های عمیق، فرهنگ استان را در برابر تغییرات شتابان عصر جدید مقاوم ساخته و به آن قدرت بقا و بالندگی بخشیده است.

فرهنگ مردمان این استان، ترکیبی از روح دین‌داری، آداب اصیل ایرانی و سنت‌های محلی است که درهم‌تنیده و هویتی یگانه پدید آورده است. همین هویت است که باید پاس داشته شود تا فرزندان فردای این سرزمین بدانند که چه میراث گران‌بهایی در دستان آنان قرار دارد.

جشن هامین فرصتی برای معرفی فرهنگ راسک
یکی از جلوه‌های بارز فرهنگ سیستان و بلوچستان، تنوع و زیبایی آداب‌ورسوم آن است. آیین‌های نوروزی، جشن‌های محلی، مراسم مذهبی، سنت‌های ازدواج و عزاداری، همه نشان از غنای فرهنگی دارند. موسیقی محلی بلوچ و سیستانی با سازهای بومی همچون سَرنا و دهل، زبان احساسات مردمان این دیار است که در شادی‌ها و غم‌ها نواخته می‌شود.

زبان و گویش‌های محلی نیز ستون‌های هویت فرهنگی‌اند. سیستانی و بلوچی نه‌تنها ابزار ارتباط روزمره، بلکه حامل داستان‌ها، مثل‌ها، ضرب‌المثل‌ها و حکمت‌های مردمی‌اند. پاسداشت زبان مادری، به معنای پاسداشت حافظه تاریخی و عاطفی یک ملت است؛ چراکه هر زبان محلی دریچه‌ای منحصربه‌فرد به جهان‌بینی و اندیشه‌های انسانی می‌گشاید.

روایت‌های شفاهی و اساطیر؛ میراث زنده مردم
فرهنگ شفاهی در سیستان و بلوچستان همچون رودخانه‌ای جاری است که نسل به نسل منتقل می‌شود. داستان‌های حماسی رستم در سیستان، افسانه‌های کهن بلوچ، لالایی‌های مادرانه و مثل‌های بومی، نه‌تنها سرگرم‌کننده‌اند بلکه آموزه‌های اخلاقی و اجتماعی عمیقی در خود جای‌داده‌اند.

امروز که رسانه‌های جهانی با سیل محتواهای بی‌ریشه در حال تغییر سبک زندگی جوامع هستند، اهمیت حفظ این میراث زنده دوچندان می‌شود. روایت داستان‌های محلی، احیای اساطیر و ثبت فرهنگ شفاهی در قالب‌های نوین همچون کتاب، فیلم، پادکست و شبکه‌های اجتماعی می‌تواند نسل جوان را دوباره با ریشه‌های اصیل خود پیوند دهد.

فرهنگ؛ سرمایه وحدت و توسعه
فرهنگ بومی نه‌تنها حافظ هویت فردی است؛ بلکه نقشی کلیدی در تحکیم وحدت اجتماعی دارد. در استانی که تنوع قومی و مذهبی ویژگی برجسته آن است، فرهنگ به پلی برای همدلی و هم‌زیستی بدل می‌شود. موسیقی محلی، آیین‌های جمعی و سنت‌های دیرینه، بستری برای ارتباط دل‌ها و همگرایی اجتماعی فراهم می‌آورد.

از سوی دیگر، فرهنگ ظرفیت بزرگی برای توسعه اقتصادی نیز دارد. صنایع‌دستی، گردشگری فرهنگی، موسیقی و هنرهای محلی، می‌توانند به موتور محرک اقتصاد منطقه بدل شوند. معرفی این ظرفیت‌ها به گردشگران داخلی و خارجی، علاوه بر اشتغال‌زایی، به ارتقای تصویر مثبت استان در سطح ملی و جهانی کمک می‌کند.

مقابله با تحریف‌ها؛ ضرورت جهاد رسانه‌ای
یکی از چالش‌های مهم پیشروی فرهنگ سیستان و بلوچستان، تلاش برخی رسانه‌ها و جریان‌های معاند برای تحریف یا کم‌رنگ کردن جایگاه فرهنگی این استان است. آنان می‌کوشند چهره‌ای پر از محرومیت و خشونت از این منطقه نشان دهند، درحالی‌که واقعیت چیزی جز اصالت، زیبایی و غنای فرهنگی نیست.

مقابله با این تحریف‌ها نیازمند یک جهاد رسانه‌ای آگاهانه است. رسانه‌های محلی، فعالان فرهنگی و مردمی باید با روایتگری اصیل، انتشار تصاویر، داستان‌ها، موسیقی و آداب بومی، چهره واقعی این استان را به نمایش بگذارند. این کار نه‌تنها به حفظ هویت فرهنگی کمک می‌کند بلکه می‌تواند نسل جوان را از دام تحریف‌ها و روایت‌های مخدوش برهاند.

فرهنگ، سنگر ماندگار هویت
دفاع از فرهنگ سیستان و بلوچستان، دفاع از هویت، ریشه‌ها و آینده این سرزمین است. امروز که تهاجم فرهنگی و رسانه‌ای در پی محو یا تحریف چهره اصیل استان است، رسالت ما دوچندان شده است. پاسداشت زبان محلی، معرفی هنرها و آیین‌های بومی، ثبت روایت‌های شفاهی و حمایت از صنایع فرهنگی، نه‌تنها میراث گذشته را زنده نگاه می‌دارد، بلکه آینده‌ای روشن برای نسل‌های فردا رقم خواهد زد.

فرهنگ سیستان و بلوچستان، گنجینه‌ای است که اگر با همدلی مردمی و وفاق رسانه‌ای از آن دفاع کنیم، می‌تواند نه‌تنها مایه وحدت و همگرایی در استان باشد، بلکه الگویی الهام‌بخش برای سراسر ایران و حتی فراتر از مرزها گردد. این فرهنگ، شناسنامه‌ای است که باید با افتخار بر سینه حمل شود؛ چراکه در سایه آن، هویت ایرانی–اسلامی استوارتر و مسیر توسعه هموارتر خواهد شد.