تحول کشاورزی مهرستان با الگوی نوین پایدار

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، در سال‌های اخیر، اقلیم خشک و نیمه‌بیابانی شهرستان مهرستان، بیش از گذشته چهره سخت و خشن خود را به کشاورزان نشان داده است. کاهش بارندگی‌ها، فرونشست زمین، افت سطح سفره‌های زیرزمینی و از بین رفتن باغات قدیمی، تنها بخشی از آثار خشکسالی در این منطقه است.

در چنین شرایطی، کشاورزی سنتی که روزگاری با قنات‌ها و چاه‌های دستی رونق داشت، امروز دیگر پاسخگوی نیاز معیشتی مردم نیست. وابستگی شدید به آب‌های زیرزمینی، الگوی نامناسب کشت و فقدان بهره‌گیری از فناوری‌های نو، موجب شده است که بسیاری از کشاورزان مهرستان با کاهش شدید محصول و افزایش هزینه‌های تولید روبه‌رو شوند.

اما در دل همین بحران، روزنه‌ای از امید شکل گرفته است. جهاد کشاورزی شهرستان مهرستان با هدف سازگاری با تغییرات اقلیمی و کاهش فشار بر منابع محدود آبی، اجرای طرح‌هایی نوین را در دستور کار قرار داده است. از آموزش کشاورزان گرفته تا اصلاح بذر و گسترش آبیاری‌های قطره‌ای و کم‌فشار، همه این اقدامات در مسیر تغییر الگوی کشت و افزایش بهره‌وری قرار دارد.

صدای زمین از دل خشکسالی
غلام‌نبی اربابی یکی از کشاورزان باسابقه مهرستان در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، بیان کرد: سال‌هاست کشاورزی در مهرستان با خشکسالی دست‌وپنجه نرم می‌کند. قبلاً زمین‌هایم را با چاه نیمه‌عمیق آبیاری می‌کردم، اما حالا سطح آب پایین رفته و موتور پمپ‌ها هم جواب نمی‌دهند. هزینه سوخت و نگهداری زیاد شده و گاهی برداشت محصول، خرج خودش را هم درنمی‌آورد.

وی افزود: بیشتر مردم ما به کشاورزی وابسته‌اند. اگر آب نباشد، یعنی نان هم نیست. اما چند سالی است جهاد کشاورزی کلاس‌هایی گذاشته برای آموزش آبیاری نوین و کشت‌های جدید و همچنین استفاده از گلخانه ها؛ ما هم شرکت کردیم و تازه فهمیدیم بعضی گیاه‌ها با آب خیلی کمتر هم محصول می‌دهند.

اربابی عنوان کرد: اجرای روش‌های نوین اگرچه هزینه اولیه دارد، اما در بلندمدت به نفع کشاورز است: مثلاً آبیاری قطره‌ای یا استفاده از بذر اصلاح‌شده، در نگاه اول خرج دارد، اما وقتی می‌بینی محصول بهتر و بیشتر می‌شود، می‌فهمی که ارزشش را دارد. امیدوارم دولت حمایت بیشتری کند تا همه بتوانند از این روش‌ها استفاده کنند. الان فقط بعضی‌ها توانش را دارند.

تغییر الگوی کشت ضرورتی اجتناب‌ناپذیر
عبدالله سپاهی رئیس جهاد کشاورزی مهرستان در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌ماشکید»، بیان کرد: هدف ما آشنایی کشاورزان با الگوهای نوین کشت و سازگار با تغییرات اقلیمی است تا بتوانیم از منابع محدود آبی بیشترین بهره‌وری را داشته باشیم. ما در شرایطی زندگی می‌کنیم که هر قطره آب ارزش حیاتی دارد و بدون مدیریت علمی نمی‌توانیم آینده کشاورزی منطقه را تضمین کنیم.

وی افزود: کاهش بارندگی‌ها، تداوم خشکسالی‌های پیاپی و افت سطح منابع آبی در سال‌های اخیر، ضرورت بازنگری در الگوهای کشت و حرکت به سمت کاشت محصولات کم‌آب‌بر و مقاوم به خشکسالی را بیش از پیش آشکار کرده است. ما در تلاشیم تا با همراهی کشاورزان، مسیر تازه‌ای از کشاورزی پایدار را در مهرستان ترسیم کنیم.

رئیس جهاد کشاورزی مهرستان تصریح کرد: یکی از اولویت‌های این مدیریت، ترویج کشت‌های جایگزین و آموزش کشاورزان در زمینه بهره‌گیری از روش‌های نوین آبیاری، اصلاح بذر و استفاده از فناوری‌های جدید در بخش کشاورزی است. در این زمینه کارگاه‌های آموزشی متعددی برگزار کرده‌ایم تا کشاورزان با روش‌های علمی و تجربیات جدید آشنا شوند.

سپاهی ادامه داد: در برخی مناطق اجرای آزمایشی طرح‌های کشت جایگزین مانند زعفران، گیاهان دارویی و کنجد با موفقیت همراه بوده است. هدف ما این است که این تجارب را به سایر روستاها گسترش دهیم تا هم مصرف آب کاهش یابد و هم درآمد کشاورزان افزایش پیدا کند.

وی خاطرنشان کرد: با اجرای این طرح‌ها، انتظار می‌رود ضمن حفظ پایداری تولید در بخش کشاورزی، معیشت کشاورزان نیز در برابر تغییرات اقلیمی تقویت شود. تکیه بر علم، آموزش و فناوری تنها راه نجات کشاورزی مهرستان از بحران خشکسالی است.

آینده کشاورزی مهرستان در گرو علم و سازگاری با اقلیم
تحلیل وضعیت کشاورزی مهرستان نشان می‌دهد که بحران آب نه‌تنها تهدیدی برای تولید، بلکه تهدیدی برای پایداری اجتماعی و اقتصادی منطقه است. کاهش درآمد کشاورزان به مهاجرت، فقر و تغییر ساختار جمعیتی منجر می‌شود. در این میان، سیاست‌های نوین جهاد کشاورزی می‌تواند به‌عنوان نقطه عطفی در تغییر سرنوشت منطقه عمل کند.

نکته کلیدی آن است که این تغییر تنها با همکاری متقابل دولت و مردم امکان‌پذیر است. آموزش، تسهیلات مالی، حمایت از کشاورزان کوچک، و فرهنگ‌سازی در مصرف آب، پایه‌های اصلی عبور از بحران به‌سوی کشاورزی پایدار هستند.

مهرستان با ظرفیت زمین‌های حاصل‌خیز، نیروی انسانی پرتلاش و موقعیت اقلیمی خاص خود، اگر بتواند الگوی علمی و بومی کشت را به‌درستی اجرا کند، می‌تواند الگویی برای سایر شهرستان‌های جنوب استان نیز باشد.

در نهایت، آینده کشاورزی در مهرستان در گرو آن است که دانش جایگزین عادت شود، فناوری جایگزین سنت شود، و همکاری جایگزین فردگرایی. تنها در این صورت است که زمین‌های تشنه این منطقه بار دیگر لب به سبزی خواهند گشود.

انتهای خبر/